Ʋusɔgbɔdɔ ƒe hatsotso gbãtɔ .
120-139/80-89 siwo nye ʋu ƒe sisi nyuie ƒe asixɔxɔ gãwo .
140-159/90-99 nye ʋusɔgbɔdɔ ƒe klass 1 lia tɔ.
160-179/100-109 nye ʋusɔgbɔdɔ ƒe klass 2 lia tɔ.
lolo wu 180/110, nye ʋusɔgbɔdɔ ƒe klass 3 lia tɔ.
Eyata aleke nàbu akɔnta le . Ʋu ƒe sisi ɣesiaɣi si wodzidzee le mɔ bubu nua? Be woanya ʋusɔgbɔdɔ ƒe hatsotsowo la, womebua akɔnta le ʋu ƒe sisi ƒe dzidzenu si wodzidzena ɣesiaɣi nu o, enye ʋu ƒe sisi si wodzidzena evɔ womenoa ʋusɔgbɔdɔtikewo o, si nye wò ŋutɔ wò ʋusɔgbɔdɔ ƒe hatsotso.
Le kpɔɖeŋu me, ne womele atike zãm o, ʋu ƒe sisi 180/110mmHg la, enye ʋusɔgbɔdɔ ƒe hatsotso 3 lia tɔ, gake le ʋusɔgbɔdɔtike nono vɔ megbe la, ʋu ƒe sisi ɖiɖi va ɖo 150/90mmHg, ekema wogabua ɣeyiɣi sia kokoko le ʋusɔgbɔdɔ gbãtɔ ƒe grade 3 nu, ɖeko wòɖu dzi.
Hafi woagazã atike o la, ʋu ƒe sisi dzidzedze hã ƒe tɔtrɔwo le alesi woaxlẽe ŋu .
Le kpɔɖeŋu me, nyaƒoɖeamenu gã nye dzidzenu, nyaƒoɖeamenu sue nye dzidzenu, ekema le wo dometɔ kae woabu akɔnta? Ele be woabu akɔnta le esi kɔkɔ wu nu. Ʋu ƒe sisi 160/120mmhg, nyaƒoɖeamenu gã nye dzidzenu 2 tɔ, nyaƒoɖeamenu sue nye dzidzenu 3 tɔ, eyata dzidzenu nenie le eme? Elabena ele be woabu akɔnta le esi kɔkɔ wu nu, eyata ele be wòanye ʋusɔgbɔdɔ ƒe dzeside 3 lia. Nyateƒee, ʋusɔgbɔdɔ aɖeke meli fifia o, woyɔnɛ be ʋusɔgbɔdɔ ƒe klass 2 lia.
Ke ne ʋu ƒe sisi to vovo zi eve ɖe wo nɔewo yome ya ɖe? Le go sia me la, wokafui be woatsɔe zi eve le mamã dedie nu, eye woatsɔ miniti 5 awɔ dɔe le zi eveawo dome; Ne vovototo si le ɣeyiɣi eveawo dome la lolo wu 5mmHg la, ekema dzidze zi 3 eye nàxɔ mamã dedie.
Ke ne dzidzenu si wodzidze le kɔdzia mesɔ kple dzidzenu si wodzidze le aƒeme o ɖe?
Le goawo katã me la, dzidzenu si woatsɔ adrɔ̃ ʋɔnu ʋu ƒe sisi le kɔdzi nye 140/90mmHg, gake dzidzenu si woatsɔ adzidzee le aƒeme enye ≥135/85mmHg be woadrɔ̃ ʋɔnu ʋusɔgbɔdɔ, eye ≥135/85mmHg sɔ kple ≥140/90mmhg.
Nyateƒee, ne ʋu ƒe sisi ƒe tɔtrɔ, mɔnu si sɔ pɛpɛpɛ wu enye ambulatory ʋu ƒe sisi dzi kpɔkpɔ, si nye gaƒoƒo 24 ƒe ŋkuléle ɖe ʋu ƒe sisi ŋu, be woakpɔ ʋu ƒe sisi ƒe nɔnɔme tɔxɛ, ambulatory ʋu ƒe sisi le mama dedie nu ƒe nyaƒoɖeamenu gã / ʋu ƒe sisi sue 24h ≥ 130 / 80mmHg; alo ŋkeke ≥ 135 / 85mmhg; Zã ≥ 120 / 70mmhg. woate ŋu abu eŋu hena ʋusɔgbɔdɔ ƒe dzesi.
Ale si woaɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ .
Ne wokpɔ ʋusɔgbɔdɔ vɔ la, alesi woaɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ, si nye mɔnu siwo wozãna le se nu ko fifia be woatsɔ aɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔe nye agbenɔnɔ si me lãmesẽ le kple ʋusɔgbɔdɔtike siwo wozãna le se nu ne ehiã.
Le grade 1 hypertension yeye si ŋu woke ɖo, si nye ʋusɔgbɔdɔ si mewu 160/100mmHg o gome la, àte ŋu aɖe wò ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ gbã to agbenɔnɔ si me lãmesẽ le, nuɖuɖu si me dze mele o, potassium nuɖuɖu si sɔ gbɔ, si tea tɔ ɖe edzi be yeanɔ kamedede me, aɖu dzi, anɔ adzɔge tso atamanono gbɔ, ɖe nuteɖeamedzi dzi kpɔtɔ eye wòagbɔ eme, ɖe nuteɖeamedzi dzi kpɔtɔ, ɖee fia be yegbɔdzɔ.
Ne le ɣleti 3 megbe la, ʋu ƒe sisi meɖiɖi va anyi wu 140/90 haɖe o la, ekema ele be míabu ʋu ƒe sisi dzi ɖeɖe kpɔtɔ ɖekae kple ʋusɔgbɔdɔtikewo ŋu; Alo ne wokpɔ ʋusɔgbɔdɔ la, ewu 160/100mmHg xoxo, alo ekɔ wu 140/90mmhg, tsɔ kpe ɖe suklidɔ alo dzi, ahɔhɔ̃ kple ayikudɔ ŋu, ekema ehiã be nàno ʋusɔgbɔdɔtikewo ɖekae be nàɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ kaba ale si nàte ŋui.
Le tiatia tɔxɛ si wòle be woano ʋusɔgbɔdɔtike, alo ʋusɔgbɔdɔtike ƒomevi siwo wòle be woano le ɖɔkta bibi ƒe mɔfiafia te gome la, menye ʋusɔgbɔdɔtikewo koe nàte ŋu atia o.
Míaƒe taɖodzinue nye be ʋu ƒe sisi naɖiɖi wu 140/90. Le ame tsitsi siwo xɔ ƒe titina, vevietɔ sɔhɛ siwo mexɔ ƒe 45 haɖe o gome la, ele be woaɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ va ɖo 120/80 alesi woate ŋui ale be dzitodzito me dɔlélewo kple ahɔhɔ̃mekawo ƒe dɔlélewo ƒe afɔkua naɖiɖi.
Le nyataƒoƒo me la, mɔ ɖeka kolia si dzi woato axe mɔ ɖe ʋusɔgbɔdɔ ƒe kuxi vovovowo nu nyuie enye be woawɔ . Lé ŋku ɖe ʋu ƒe sisi ŋu nyuie eye nàkpɔe adze sii kaba.
