ናይ ሓጋይ ጸቕጢ ደም ምሕደራ: ቁልፊ ምኽርታት ንልዑል ጸቕጢ ደም ሕሙማት

ሓጋይ ምስ በጽሐ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማት፡ ኣብ መዓልቲ ጸቕጢ ደሞም ኣብ ዝዕቅንሉ እዋን ምስ ክረምቲ ክነጻጸር እንከሎ፡ ጸቕጢ ደም ከም ዝንኪ ይረኽቡ። ብዙሓት ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማት፡ ኣብ እዋን ሓጋይ ጸቕጢ ደሞም ትሑት ስለዝኾነ፡ መድሃኒቶምን ዓቐኖምን ባዕሎም ከጉድሉ ከም ዝኽእሉ ይኣምኑ። ዶክተር ሊ ኣመልኪቱ: ኣብ ሓጋይ ጸቕጢ ደም ብለይቲ ዝለዓለ ክኸውን እዩ። ዘይተፈቐደ ምጉዳል መድሃኒት ንወቕዒን ካልእ ሕማም ልብሲ ሴረብራል ቫስኩላርን ተቓላዓይ እዩ። ርጉእ ምቁጽጻር ጸቕጢ ደም ብለይቲ ኣብ ሓጋይ ትኹረት ምሕደራ ጸቕጢ ደም እዩ።

ኣብ ሓጋይ ጸቕጢ ደም ምስ ዝንኪ መድሃኒት ደው ክብል ዘይክእል ስለምንታይ እዩ?

ጸቕጢ ደም ደቂ ሰባት ኣብ ዝተፈላለየ ወቕትታትን ኣብ ዝተፈላለየ እዋን መዓልቲን ብቐጻሊ ይፈላለ እዩ። ኣብ ሓጋይ፡ ናይ መዓልቲ ጸቕጢ ደም ናይቶም ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማት ካብቲ ኣብ ክረምቲ ዝንእስ ምዃኑ መጽናዕትታት ይሕብሩ። 'እዚ ክኸውን ዝኽእል ሰባት ኣብ ሓጋይ ዝያዳ ረሃጽ ስለ ዝረሃጹን ማይ ዝወሓደ ማይ ስለ ዝሰትዩን ክኸውን ይኽእል እዩ፣ እዚ ድማ ናብ ምንካይ መጠን ደም ይመርሕ። ብዘይካ ሕጊ ናይ' ተርማል ምስፍሕፋሕ '፣ ሰራውር ደም ኣብ ውዑይ መዓልታት ክሰፍሕ ይኽእል እዩ፣ እዞም ክልተ ረቛሒታት ድማ ናብ ምንካይ ጸቕጢ ደም ከብጽሕዎ እዮም። 

ኣብ ልዑል ጸቕጢ ደም ዝርከቡ ሕሙማት ናይ ለይቲ ጸቕጢ ደም ብሓቂ ኣብ ሓጋይ ካብ ክረምቲ ዝለዓለ ምዃኑ መጽናዕትታት ይሕብሩ። ኣብ ናይ ሓጋይ ምሸት ልዑል ጸቕጢ ደም ምስ ምንካይ ጽሬት ድቃስን ኣእምሮኣዊ ምልዕዓልን ዝተኣሳሰር ክኸውን ይኽእል። ብተወሳኺ፡ ምጉዳል ወይ ምቁራጽ ጸረ-ልዑል ጸቕጢ ደም መድሃኒት፡ ምውሳኽ ጸቕጢ ደም ለይቲ እውን ኣገዳሲ ምኽንያት እዩ።

ርጉእ ምቁጽጻር ጸቕጢ ደም ለይቲ ቁልፊ መዳይ ናይ ሓጋይ ጸቕጢ ደም ምሕደራ እዩ። ንተጠቃሚ ዝምችእ ተንቀሳቓሲ ጸቕጢ ደም ሞኒተራት ህቡባትን ጠቐምቲን ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማት ኣብ ሓጋይ ጸቕጢ ደሞም ዝያዳ ክከታተሉ ኣለዎም። ድሕሪ ምልክት ምጉዳል ጸቕጢ ደም፡ ክኢላታት ልብን ስርዓተ ደምን፡ ብዘይ ፍቓድ፡ ነቲ ጸረ-ልዑል ጸቕጢ ደም መድሃኒት ካብ ምጉዳል፡ ነቲ ውጥን መድሃኒት ከስተኻኽል ድዩ ኣይክስተኻኽልን ክውስኑ ይግባእ። ብተወሳኺ፡ ሕሙማት ኣብ መዓልቲ ሓደ ግዜ ዝወሃብን ን24 ሰዓታት ዝጸንሕን ናይ ነዊሕ ግዜ መድሃኒት ክመርጹ ይግባእ፡ ርጉእ ምጉዳል ጸቕጢ ደም መዓልትን ለይትን ንምርካብ።

ኣብ ሓጋይ ጸቕጢ ደም ኣብ ዘመሓድሩሉ እዋን እዘን ዝስዕባ 4 ምኽርታት ክጥቀማ ኣለወን፤

1. ንዝዝሕልን ምውጋድን ቆላሕታ ምሃብ

(1) ሙቐት ልዑል ኣብ ዝኾነሉ እዋን ምውጻእ ክትንክዮ ፈትን።

ካብ ሰዓት 10 ንግሆ ክሳብ ሰዓት 4 ድሕሪ ቀትሪ ኣብታ ትሕርቕ ዘላ ጸሓይ ዘይምኽኣል ዝበለጸ እዩ። ኣብዚ ግዜ እዚ ክትወጽእ እንተኾይንካ፡ ጽቡቕ ስራሕ ምክልኻል ክትሰርሕ ኣለካ፡ ከም ጸሓይ ምጽዋት፡ ቆቢዕ ጸሓይ ምኽዳን፡ መነጽር ምልባስ ወዘተ።

(2) ኣብ መንጎ ናይ ውሽጢን ናይ ደገን ኣየር መቀየሪ ዘሎ ናይ ሙቐት ፍልልይ ኣዝዩ ዓቢ ክኸውን የብሉን ።

ኣብ መንጎ ናይ ውሽጢን ናይ ደገን ሙቐት ካብ 5 °C ዘይበዝሕ ናይ ሙቐት ፍልልይ ዘለዎ ናይ ኣየር መቀየሪ ምጥቃም ይምከር። ዋላ እቲ ኩነታት ኣየር ውዑይ እንተኾነ፡ እቲ ናይ ውሽጢ ገዛ ሙቐት ናይቲ ኣየር መቀየሪ ካብ 24 ሰን.

2. ቀሊል ኣመጋግባ ምህላውን ዝያዳ ኣሕምልትን ፍረታትን ምብላዕን ይምከር

ደረት ሶድየም ገደብ ግበር: ኣብ መዓልቲ ካብ 3 ግራም ዘይበዝሕ።

ደረት ጠቕላላ ካሎሪ: እቲ መዓልታዊ መጠን ዘይቲ ምብሳል ትሕቲ 25 ግራም (ፍርቂ ሊያንግ: ማዕረ 2.5 ማንካ ማዕረ) ክኸውን ኣለዎ፣ መግቢ እንስሳን ዘይቲ ዘይቲን ክቕንስን ዘይቲ ኣውሊዕ ብዝመጣጠን ክመርጽን ኣለዎ።

ሚዛን መግቢ: ግቡእ መጠን ፕሮቲን (እንቋቑሖን ስጋን ሓዊሱ) ምብላዕ፣ መዓልታዊ 8-1 ጂን ድማ 8-1 ጂን ምብላዕን መዓልታዊ 1-2 ፍረታትን ምብላዕ። ሕማም ሽኮር ዘለዎም ሕሙማት ልዑል ጸቕጢ ደም፡ ትሑት ሽኮር ወይ ማእከላይ ፍረታት ሽኮር (ኪዊ ፍረ፡ ፖሜሎ) ክመርጹ ይኽእሉ፡ ከም ተወሳኺ መግቢ ድማ ኣብ መዓልቲ ኣስታት 200ግ ክበልዑ ይኽእሉ።

ምውሳኽ ካልሲየም: መዓልታዊ 250-500 ሚሊሊተር ስኪም ወይ ትሑት ስብሒ ዘለዎ ጸባ ምውሳድ።

3. ብማእከላይ ደረጃ ምንቅስቓስ ኣካላትን 'ሰራውር ደምካ ምውስዋስ ኣካላትን'

ኣብ ሰሙን 3-5 ግዜ ን30-45 ደቓይቕ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ግዜ ፈትን። ኣብ ኤሮቢክ ምንቅስቓስ (ከም ኤሮቢክስ፣ ብሽክለታ፣ ምጉያይ ወዘተ) ክዋፈሩ ዝኽእሉ)፤ ናይ ተዓጻጻፍነት ምውስዋስ ኣካላት (ኣብ ሰሙን 2-3 ግዜ፡ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ምዝርጋሕ ኣብ ስጡም ኩነታት ይበጽሕ፡ ን10-30 ካልኢታት ይሕዝ፡ ንነፍሲ ​​ወከፍ ክፋል 2-4 ግዜ ድማ ምዝርጋሕ ይደግም)፤ ምድፋእ፣ ስሓብ፣ ስሕበት፣ ምልዓልን ካልእ ናይ ሓይሊ ምውስዋስ ኣካላትን (ኣብ ሰሙን 2-3 ግዜ)።

ንግሆ ንግሆ ጸቕጢ ደም ብተዛማዲ ኣብ ልዑል ደረጃ ይርከብ፣ እዚ ድማ ንኣካላዊ ምንቅስቓስ ዘይምቹእ ዘይኮነን ንናይ ልብን ስርዓተ ደምን ሰራውር ሓንጎልን ፍጻሜታት ዝቐንዐን እዩ። ስለዚ ድሕሪ ናይ ድሕሪ ቀትሪ ወይ ናይ ምሸት ልምምድ ምምራጽ ዝበለጸ እዩ። እቲ ሕሙም ጸቕጢ ደም ብጽቡቕ ክቆጻጸር ወይ ኣብ እዋን ጽምው ዝበለ ኩነታት ካብ 180/110mmHg ክሓልፍ እንተዘይክኢሉ፡ ምንቅስቓስ ኣካላት ንግዚኡ ተጻራሪ እዩ።

4. ጽቡቕ ድቃስ ንጸቕጢ ደም ንምንካይ ይሕግዝ

እቲ ን24 ሰዓታት ዝቐጸለ ናይ ኣምቡላንስ ጸቕጢ ደም ኣብ ልዕሊ ድኹም ጽሬት ድቃስ ዘለዎም ሰባት ምክትታል፡ መብዛሕትኦም ሰባት ኣብ ምልውዋጥ ጸቕጢ ደሞም ሰርካድያዊ ህርመት ከምዘይብሎምን፡ ጸቕጢ ደም ለይቲ ድማ ካብቲ ኣብ መዓልቲ ዝንእስ ከምዘይኮነን ክረክብ እዩ። ልዑል ጸቕጢ ደም ብለይቲ ምሉእ ኣካላት እኹል ዕረፍቲ ከይረክብ ይኽልክሎ፣ እዚ ድማ ንዕላማዊ ኣካላት ብቐሊሉ ክጎድእ ይኽእል። ድሕሪ ድቃስ ምስኣን፡ ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማት መብዛሕትኡ ግዜ ንጽባሒቱ ዝውስኽ ጸቕጢ ደምን ዝቐልጠፈ ህርመት ልብን ምልክታት የጋጥሞም። ስለዚ ድኹም ድቃስ ዘለዎም ሰባት ንምቁፅፃርን ንሂፕኖቲክስ ወይ ንመገዲ ሓገዝ ድቃስ ንምቁፅፃርን ሕክምናዊ ሓገዝ ክደልዩ ይግባእ፣ ከምቲ ፅሬት ድቃስ ንምምሕያሽ ዝተማረዘ።

ሞያዊ ምክትታል ጸቕጢ ደምን ምሕደራን ልዑል ጸቕጢ ደም ዘለዎም ሕሙማትና ነቲ ምሕራር ሓጋይ ብዘይምቹእን ብዘይ ጻዕርን ከሕልፍዎ ክሕግዞም ይኽእል።