Kuntï wilan oxígeno nivelapajj uñachtʼayi
Wilan oxígeno ukax qhawqha oxígeno wilan glóbulos rojos ukanakax aptʼasi uk yatiñatakiw yanaptʼi.Cuerpomajj wilan oxígeno utjki uk sum uñji.Wilaman oxígeno sat saturación sum uñjañajj kʼumaräñatakejj wali wakiskiriwa.
Jila parte wawanakas jilïrinakas janiw wilan oxígeno utjatapa uñjañax wakiskiti.Chiqansa, walja qullirinakax janiw uñakipapkaniti, janitix mä jan waltʼäwi uñachtʼayaskäta ukhakiw uñakipapkaniti, sañäni, samsuñax pistʼaña jan ukax pecho usu.
Ukampis k’umaräñ tuqit jan walt’ayat jaqinakax waljaniw wilan oxígeno ukan utjatapat uñjapxañapa.Ukax astma, chuyma usu, ukat pulmonar obstructiva crónica (EPOC) ukanakawa.
Ukhamächi ukhaxa, wilan oxígeno sat qullax utjki uk uñjañax qullañanakax walikïskiti janicha uk yatiñatakiw yanaptʼistaspa, jan ukax mayjtʼayañapawa.
Kunjamsa wilan oxígeno sat nivelajj utji
Wilan oxígeno ukax pä yaqha yant’awinakampiw yatxatasispa:
Gas arterial wila
Mä gas arterial wila (ABG) uñakipañaxa wila uñakipañawa.Ukaw wilan oxígeno utjatapat yatisi.Ukhamaraki, wilaman yaqha gases ukanakan nivelapa uñt’arakispawa, ukhamaraki pH (nivel ácido/base) ukanaka.Mä ABG ukax wali chiqapawa, ukampis invasivo ukhamawa.
ABG tupuñatakejja, doctorajj venat sipansa mä arteriatwa wila apsuni.Arterianakajj janiw venanakat sipansa jukʼamp pulsonïpkiti, ukajj jikjjatasirakispawa.Ukatxa, arterianakat apsut wilax oxigeno ukaniwa.Venanakaman wilax janiw ukhamäkiti.
Muñecaman arteria ukax apnaqatawa kunatix cuerpoman mayninakamp chikachasiñatakix jasakiw jikxatasi.
Muñecajj mä sensitivo cheqawa, ukatwa ukan wila apsuñajj codo jakʼankir venampi chikajj jukʼamp jan waltʼayi.Ukat arterianakajj venas ukanakat sipansa jukʼamp manqharakiwa, ukatwa jukʼamp jan waltʼayasipjje.
Pulso oxímetro ukaxa
MÄ oxímetro de pulso (pulso ox) ukax mä dispositivo no invasivo ukawa, ukax wilan oxígeno ukax qhawqhas utji uk yatiñataki.Ukjja, ampar lukʼanaman, kayuman jan ukajj jiñchuman capilaranakaparuw infrarrojo qhana apayani.Ukatxa, qhawqha qhanas gases ukanakat mistu uk uñakipi.
Mä uñakipäwix qhawqha porcentaje wilamax saturado uk uñacht’ayi, ukax nivel de SpO2 ukham uñt’atawa.Aka yant’awix sapa patakatx 2 ukha pantjasiw ventana ukaniwa.Ukax sañ muniwa, liytʼañax sapa patakat 2 ukhaniw chiqpach wilan oxígeno utjatapat sipansa jukʼamp jan ukax jukʼamp jiskʼächispa.
Aka yant’awix mä juk’a jan chiqapar uñjatäspawa, ukampis qullirinakatakix wali ch’amawa.Ukhamajj doctoranakajj jankʼak liytʼañatakejj ukaruw atinisipjje.
Kunatix mä pulso wakax jan invasivo ukhamawa, ukat juma pachpaw uka yant’äw lurasma.Jilapart tiendanakax k’umaräñ tuqit yänak apt’at jan ukax internet tuqiw pulso bue sat aparatonak alasisma.