Uñakipatanaka: 0 Qillqiri: Sitio Editor Uñt’ayaña pacha: 2024-02-06 Uñstayata: Sityu
¿Kuna manqʼañanakas jaqenakarojj wila masipar purtʼasiñapatak yanaptʼi?¿Kunjamsa maynix Fiesta de Primavera ukanx dieta ukar yäqañapa, hipertensión ukar jark’aqañataki?
Yaqhip manq’añ tuqit yatxatat jaqinakax juk’ampiw wilan presión alta ukar puripxi.Sodio (sal) walja manq’aña, manq’a procesados ukanaka sinti manq’aña, grasas saturadas ukatxa trans ukanakaxa jilpacha manq’aña, potasio ukaxa juk’a manq’aña, fibra ukanaka jani suma manq’aña, ukhamaraki alcohol sinti manq’aña, taqi ukanakawa hipertensión ukarux yanapt’aspa.
Chino machaq mara (Fiesta de Primavera) jan ukax kuna fiestas ukanx wali askiw manq’añanakat amuyt’añaxa, ukhamat wilax jan presión alta ukar puriñapataki.Akax mä qawqha iwxt’awinakawa:
Sodio ukax mä juk’akiwa:
Phayañanxa ukhamaraki mesaru jani sinti ch’uñumpi ch’uñuyañakiti.
Manq’anaka lurata ukhamaraki envasado ukanakatxa wali amuyumpiwa uñjañama, kunatixa walja kutiwa sodio ukaxa walja utji.
K’umara Phayaña thakhinaka ajlliñani:
Manqharu ch’uñuyañat sipansa, vapor, t’amt’ayaña jan ukaxa ch’uñumpi ch’uñuyaña ajlliñamawa.
Ukhama k’umara aceites ukhama aceite de oliva jan ukaxa aceite de canola ukaxa mä juk’a pachana.
Mä juk’a alcohol umañaxa:
Alcohol umañanakax janiw sinti umañakiti, kunatix alcohol sinti umañax wilax presión alta ukar puriyaspawa.
Ukanx Frutas ukat Verduras ukanakaw utji:
Frutas ukat verduras ukanakax juk’amp manq’añawa, ukax potasio ukat yaqha wakiskir manq’añanakampiw phuqt’ata.
Control Porción Tamanakapa: 1.1.
Porción tamaños ukanakat amuyt’añamawa, ukhamat jan sinti manq’añataki, ukax jilxattaspawa ukat wilax jilxattaspawa.
Proteínas Magras ukanaka ajlliñani:
Ukhamaraki, lik’i aychanakat sipansa, jan ch’uxña proteína ukanakaw utji, sañäni, challwa, qamaqi, tofu ukat legumbres ukanaka.
Hidratado ukhama qhiparañamawa:
Walja uma umaña ukhamaraki qulla qura té umaña ukhamata hidratado ukhama qhiparañataki ukhamaraki taqpacha k’umara jakañataki yanapt’añataki.
Muxsa ukat azúcar umañanak limitaña:
Azúcar ukan t’ant’anaka ukat umañanak jan manq’añax jisk’achañawa, kunatix sinti azúcar manq’añax obesidad ukat hipertensión ukanakaruw yanapt’aspa.
Activo ukan qhiparañamawa:
Sapa kutiw janchi tuqit ch’amanchasiñama, ukhamat k’umara pesaje ukax utjañapataki ukhamarak cardiovasculares k’umaräñapataki.
Wila Presión uñakipaña : 1.1.
Sapa kutiw wilax uñakipt’añama, juk’ampirus hipertensión ukar jan walt’ayañax utjaspa ukhaxa.
Uka k’umara manq’añanaka ukhamaraki jakawi ajlliwinakampi Primavera Fiesta ukhamaraki ukatxa juk’ampi pachanakanxa, wila ch’akha usumpi usuntañaxa jisk’achasispawa ukhamaraki taqpacha suma jakasiñataki ch’amanchasispa.