Uñtatanaka: 0 Qillqiri: Sitio Editor Uñt’ayawi pacha: 2025-06-20 Origen: Sityu
Organización Mundial de la Salud (OMS) ukankirinakax sapxiwa, Sarampitun usunïtapax 2024 ukat 2025 maranakanwa jilxattawayi, ukat walja markanakaw récord-alto sasin yatiyapxi. aka qhipa maranakanx Aka usux jank’akiw jilxattawayi ukat jach’a jan walt’awinakax utjawayi, ukax wali jach’a llakiw internacionales ukanakat llakisi. Sarampitun qullanakax vacunación tuqiw jark’aqasispa, ukampirus jach’a tasa de contagio ukat potenciales complicaciones ukax mä jach’a amenazas de salud pública ukar tukuyaskakiwa. Janïr jark’aqasiñ tuqit aruskipt’kasaxa, aka 'nayra usu.' ukan nayrïr yatichäwinakap wasitat uñakipt’añäni.
Savesles ukax mä jach’a contagioso respiratorio agudo ukawa, ukat uñstayatawa ukax virus sarampitun virus . Ukax tuqiw jilxati, gotas infecciosas jan ukax transmisión aérea ukanakamp directo contacto kunapachatix mä infectado jaqix samaqi, chhuxriñchjaski jan ukax estornudo. Sintomanakax pusi etapas ukanw nayrar sartapxi : .
1. Periodo de incubación (7–14 días)
Aka virus amukiw uñacht’ayasi , janiwa qhana uñacht’ayatakiti. ukaxa 7–14 urunaka (jilapachaxa 10 urunaka) janchiruxa
✅ Contagiosidad : Uka usuchjat jaqix wali contagioso ukhamaw tuku 4 urunak janïr erupción uñstkipan ukat ukham qhipararaki . 4 urunak saraqataruw .
2. Etapa prodromal (2–4 urunaka)
Nayra síntomas ukanakax mä jach’a thayar uñtasitawa, ukax clásico '3C' chimpunakampi :
Altu junt’u uma (39–40°C / 102–104°F) ukhakama.
'3C' Sintoma : Tosuña (jan wali ukat waña) .
Coryza (T’ijt’aña jan ukax ch’uxña nayra) .
Conjuntivitis (wila, uma, qhana nayranakapa)
Koplik’s Spots : Jisk’a janq’u ch’ankhanakax wila halos ukanakampiw ajanunak manqhan utji, 1–2 urunak janïr erupción ukar puriñkamaw uñsti—mä llave nayrïr chimpu.
3. Etapa de Rashing (3–5 urunaka) .
Patrón de Rash : Jiñchu qhipäxan jan ukax chukinak qhipäxan qallti, wila, blotchy patches ukanakax alayaruw jaljtapxi ( ajanu → kunka → Torso → Limbs → Palmeras/Solas ).
Calentura ukaxa utjaskakiwa (walja kutixa 39°C / 102°F ukjata jila), yaqhipa pachaxa 40°C (104°F) ukjaruwa ch’allt’asi.
Wali qarjaña, manqʼañ munañani ukat punkit ganglios linfáticos ukanakax utjaspawa.
4. Etapa de Recuperación ukaxa 1.1.
Uka erupción ukax pachpa ordenanw uñstawayi, yaqhip pachax marrón manchanak jan ukax llamp’u q’añunak jaytawayaraki.
Calenturax juk’ampiw jilxati, ukampis complicaciones (jan ukax, pulmonía, infecciones de oído) ukax utjaskakiwa.
✅ Contagiosa : 4 urunak saraqataruw erupción uñstayata (taqpacha ~8 urunak contagioso ventana).
Vacunación : MMR (Measles-Mumps-Rubella) ukax wali suma arxatäwiwa. Wawanakax pä dosis (12 ukat 18 phaxsinakan) jaya pachan inmunidad ukat katuqapxañapawa.
Higiene&ventilación : Janiwa waljani, jan wali ventilados ukanakakiti. Mascaras ukat amparamp jariqañax wali askiwa.
Inmunidad de Boost : Suma manq’aña, samaraña, ukat ejercicio luraña defensas ch’amañchañataki.
S Ymptoms Monitoreo : Jank’akiw qullañ yanapt’a thaqhañama calentura jan ukax erupciones.
de sangre O XYGEN RECKING Niveles : Chuymankipstatanaka, wawanaka, jan ukax khitinakatix jan walt’awinak pulmonar jan walt’awinak utjki uk yatiñatakix wilan oxígeno niveles ukar uñji.
? → Termómetros sin contacto uka apnaqaña jan kuna usunïñapataki, jank’aki uñakipañataki (juk’ampirusa wawanakaru).
¿Coughing/jan wali samaña? → Nebulizadores ukanakax inflamados vías aéreas ukanakaruw qullanak churapxaspa.
¿Pulmonar jan waltʼäwinakat llakistati? → Pista spo2 oxímetros de pulso ukampi (liyt’awinaka <95% qullañ tuqit uñjañaw wakisi).
Jan walt’äwinakax utjkipanxa, k’umaräñ tuqit jark’aqañatakix nayrïr thakhiw utji. Joytech Healthcare ukax familianakan ukhamarak profesionales ukanakan confiables herramientas ukanakamp sayt’atawa, salud pública ukan jan walt’awinakapar saykatañataki.
Joytech ukax mä jach’a uñacht’äwiwa. Termómetros, nebulizadores ukatxa oxímetros de pulso ukaxa taqpachawa CE MDR ukatxa 510k aprobación. Utan kʼumaräñapatakix qullañ tuqit yatxattʼat dispositivonakaw wakisi.