پۆلێنکردنی ڕەسەنی بەرزی فشاری خوێن
120-139/80-89 کە بەها بەرزەکانی پەستانی خوێنی ئاسایین
140-159/90-99 سەر بە پلەی یەکەمی بەرزی فشاری خوێنن.
160-179/100-109 سەر بە بەرزی فشاری خوێنی پلەی دووەمن.
زیاتر لە ١٨٠/١١٠، سەر بە پلەی ٣ی بەرزی فشاری خوێنە.
کەواتە چۆن حیساب بۆ... پەستانی خوێن هەر جارێک بە شێوەیەکی جیاواز دەپێورێت؟بۆ دیاریکردنی پۆلێنکردنی بەرزی فشاری خوێن، بەپێی ستانداردی پەستانی خوێن حیسابی بۆ ناکرێت کە هەر جارێک دەپێورێت، ئەوە پەستانی خوێنە کە بەبێ خواردنی دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن دەپێورێت، کە پۆلێنکردنی بەرزی فشاری خوێنی خۆتە.
بۆ نمونە لەکاتی بەکارنەهێنانی دەرمان، پەستانی خوێن 180/110mmHg، سەر بە پلەی 3 بەرزی فشاری خوێنە، بەڵام دوای خواردنی دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن، پەستانی خوێن دابەزی بۆ 150/90mmHg، دواتر ئەمجارە هێشتا بەپێی بەرزی فشاری خوێنی ئەسڵی پلەی 3 حیسابی بۆ دەکرێت، تەنها کۆنتڕۆڵی دابەزاندن.
پێش ئەوەی دەرمان نەخۆیت، پێوانی پەستانی خوێنیش هەڵاوسانی هەیە لە چۆنیەتی ژماردن
بۆ نموونە پەستانی بەرز ئاستێکە، پەستانی نزم ئاستێکە، ئەوا بەپێی کامیان حیساب بکەین؟پێویستە بەپێی ئەوی باڵاتر حیساب بکرێت.پەستانی خوێن 160/120mmHg، پەستانی بەرز سەر بە ئاستی 2، پەستانی نزم سەر بە ئاستی 3، کەواتە چەند ئاستە؟چونکە پێویستە بەپێی ئەوی بەرزتر حیساب بکرێت، بۆیە دەبێت بەرزی فشاری خوێنی پلەی ٣ بێت.بێگومان ئێستا بەرزی فشاری خوێنی پلە سێ نییە، پێی دەوترێت بەرزی فشاری خوێنی پلە دوو.
ئەی ئەگەر دوو جار لەسەر یەک پەستانی خوێن جیاواز بێت؟لەم حاڵەتەدا باشتر وایە تێکڕای دوو جارەکە وەربگریت، لەگەڵ ماوەی ٥ خولەک لە نێوان دوو جارەکەدا؛ئەگەر جیاوازی نێوان دوو جارەکە زیاتر بوو لە 5mmHg، ئەوا 3 جار پێوانە بکە و تێکڕا وەربگرە.
ئەی ئەگەر پێوانە لە نەخۆشخانە هەمان پێوانە لە ماڵەوە نەبێت؟
بەگشتی ستاندارد بۆ حوکمدان لەسەر پەستانی خوێن کە لە نەخۆشخانە پێوراوە 140/90mmHg یە، بەڵام ستاندارد بۆ پێوانەکردن لە ماڵەوە ≥135/85mmHg بۆ حوکمدان لەسەر بەرزی فشاری خوێن، و ≥135/85mmHg یەکسانە بە ≥140/90mmHg لە نەخۆشخانە.
بێگومان ئەگەر پەستانی خوێن هەڵاوسان، ڕێگەیەکی وردتر چاودێری پەستانی خوێنی گەڕۆکە، واتە چاودێریکردنی ٢٤ کاتژمێری پەستانی خوێن، بۆ بینینی دۆخی تایبەتی پەستانی خوێن، پەستانی خوێنی گەڕۆک تێکڕای پەستانی بەرز / پەستانی نزم ٢٤ سەعات ≥ ١٣٠ / . 80mmHg؛یان ڕۆژ ≥ 135 / 85mmHg؛شەو ≥ 120 / 70mmHg.دەتوانرێت بۆ دەستنیشانکردنی بەرزی فشاری خوێن لەبەرچاو بگیرێت.
چۆنیەتی دابەزاندنی پەستانی خوێن
دوای ئەوەی بەرزی فشاری خوێن دەدۆزرێتەوە، چۆنیەتی دابەزاندنی پەستانی خوێن، لە ئێستادا تاکە ڕێگەی فەرمی بۆ دابەزاندنی پەستانی خوێن شێوازی ژیانی تەندروست و دەرمانی فەرمی دژە بەرزی فشاری خوێن لە کاتی پێویستدا.
بۆ بەرزی فشاری خوێنی پلە یەک کە تازە دۆزراوەتەوە، واتە بەرزی پەستانی خوێن کە لە 160/100mmHg زیاتر نەبێت، دەتوانیت سەرەتا پەستانی خوێنت دابەزێنیت لە ڕێگەی شێوازی ژیانی تەندروستەوە، خۆراکی کەم خوێ، خۆراکی پۆتاسیۆمی بەرز، پێداگری لەسەر وەرزشکردن، درەنگ بەخەبەر مەمێنەرەوە، کۆنتڕۆڵی بکە کێش، دوورکەوتنەوە لە جگەرەکێشان و کحول، کەمکردنەوەی فشار و هتد هەموویان لەبارن بۆ کۆنترۆڵکردنی پەستانی خوێن.
ئەگەر دوای ٣ مانگ، هێشتا پەستانی خوێن لە خوار ١٤٠/٩٠ دابەزیوە، ئەوا پێویستە بیر لە دابەزاندنی پەستانی خوێن بکەینەوە لەگەڵ دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن؛یان کاتێک بەرزی پەستانی خوێن دەدۆزرێتەوە، پێشتر لە سەرووی 160/100mmHg، یان زیاترە لە 140/90mmHg، لەگەڵ نەخۆشی شەکرە یان نەخۆشیەکانی دڵ و مێشک و گورچیلە تێکەڵ دەکرێت، ئەوا پێویستە دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن پێکەوە بخۆن بۆ ئەوەی بە زووترین کات پەستانی خوێن دابەزێنن .
سەبارەت بە هەڵبژاردنی تایبەت کە کام دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن، یان کام جۆرە دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن، دەبێت لە ژێر ڕێنمایی پزیشکی پیشەگەردا بخورێت، ناتوانیت تەنها دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن هەڵبژێریت.
ئامانجمان ئەوەیە کە پەستانی خوێن لە ١٤٠/٩٠ کەمتر بێت.بۆ کەسانی تەمەن مامناوەند بەتایبەت گەنجانی خوار تەمەنی ٤٥ ساڵ پێویستە پەستانی خوێن بۆ خوار ١٢٠/٨٠ دابەزێنرێت بۆ ئەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانی مێشک کەمتر بێت.
لە کۆتاییدا، تاکە ڕێگە بۆ ڕێگریکردن لە ئاڵۆزییە جۆراوجۆرەکانی بەرزی فشاری خوێن بە شێوەیەکی کاریگەر ئەوەیە کە... چاودێری پەستانی خوێن بە باشی و بۆ دەستنیشانکردن و کۆنترۆڵکردنی زوو.
