Otu onye ọrụ ahụike na-enyocha onye njem maka akara ahụ ọkụ na ọdụ ụgbọ elu mbata nke Sultan Iskandar Muda International Airport na Aceh Besar, Indonesia, na 27 Jenụwarị.
Ọ bụrụ na ị gara mba ofesi n'ime ọnwa 2 gara aga, ị nwere ike izute ha: ndị ọrụ ahụike na-atụ obere ọkụ ọkụ n'egedege ihu gị ma ọ bụ na-ekiri ka ị na-aga iji lelee akara ụkwara ma ọ bụ iku ume.Ọtụtụ mba na-ekiri ndị njem ụgbọ elu na-abata na ndị na-apụ apụ bụ ndị nwere ike na-arịa ọrịa nje COVID-19;ụfọdụ chọrọ ndị njem ka ha dejupụta nkwupụta ahụike.(Ụfọdụ na-amachibido ma ọ bụ kewapụ ndị nọ nso nso a n'ebe ọkụ na-efe efe.)
Nyocha ọpụpụ na ntinye nwere ike ịdị na-emesi obi ike, mana ahụmịhe nke ọrịa ndị ọzọ na-egosi na ọ dị ụkọ maka ndị nyocha ịchọpụta ndị njem bu ọrịa.Naanị izu gara aga, ndị njem asatọ mechara nwalee ihe dị mma maka COVID-19 si Italytali bịarutere Shanghai wee gafee ndị nyocha ọdụ ụgbọ elu ahụ na-ahụghị, dịka ọmụmaatụ.Ma ọ bụrụgodi na ndị nyocha ahụ na-ahụ ikpe ahụ mgbe ụfọdụ, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ enweghị mmetụta ọ bụla na usoro nke ntiwapụ.
'N'ikpeazụ, usoro ndị ezubere iji budata ọrịa na ndị njem ga-egbu oge ọrịa mpaghara ma ghara igbochi ya,' Ben Cowling, ọkà mmụta ọrịa na-efe efe na Mahadum Hong Kong kwuru.Ya na ndị ọzọ na-ekwu na a na-ewepụtakarị nyocha iji gosi na gọọmentị na-eme ihe, ọ bụrụgodị na mmetụta ya dị obere.
N'agbanyeghị nke ahụ, ndị nchọpụta na-ekwu, a pụrụ inwe uru.Ịtụle na ịjụ ndị njem ajụjụ tupu ha aba n'ụgbọelu—mpụpụ nyocha—nwere ike igbochi ụfọdụ ndị na-arịa ọrịa ma ọ bụ bu nje virus ime njem.Nyochaa ntinye, nke a na-eme mgbe ị bịarutere n'ọdụ ụgbọ elu ebe a na-aga, nwere ike ịbụ ohere ịnweta ozi kọntaktị bara uru ma ọ bụrụ na ọ bụrụ na ọrịa gbasaa n'oge ụgbọ elu yana inye ndị njem nduzi ihe ha ga-eme ma ọ bụrụ na ha rịa ọrịa.
Naanị izu a, osote onye isi ala US Mike Pence, onye na-eduzi nzaghachi coronavirus, kwere nkwa '' 100% nyocha '' na ụgbọ elu ndị sitere Italy na South Korea na-aga United States.China, nke kọrọ naanị ikpe ọhụrụ 143 ụnyaahụ, 'ga-akwado mba ụwa iji wepụta ọpụpụ na nyocha ntinye na mpaghara ndị metụtara ọrịa na-efe efe,' Liu Haitao, onye ọrụ gọọmentị mbata na ọpụpụ mbata na ọpụpụ China kwuru na nnọkọ ndị nta akụkọ 1 March na Beijing, dịka ụlọ ọrụ mgbasa ozi steeti CCTV siri kwuo.
Ole nyocha COVID-19 achọpụtala n'ụwa niile amabeghị.Ọ dịkarịa ala, a gbochiri otu onye New Zealand ịbanye ụgbọ elu isi na Wuhan, China, mgbe ọ dara nyocha ahụike, New Zealand Herald kọrọ.United States malitere nyocha nke ụmụ amaala US, ndị bi na-adịgide adịgide, na ezinụlọ ha nọ na China n'ime ụbọchị iri na anọ gara aga na ọdụ ụgbọ elu 11 na 2 February.(Onye ọ bụla ọzọ nọ na China n'ime oge ahụ enweghị ike ịbanye na obodo ahụ.) Ka ọ na-erule na 23 February, enyochala ndị njem ụgbọ elu 46,016;naanị otu nwalere ihe ziri ezi ma kewapụrụ ya maka ọgwụgwọ, dịka akụkọ 24 nke February sitere na Centlọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa US (CDC).Nke ahụ n'ụzọ doro anya akwụsịbeghị mgbasa nke nje na United States, nke dị ka n'ụtụtụ a nwere ikpe 99 enwetara, dị ka CDC si kwuo, gbakwunyere 49 ọzọ n'ime ndị si Wuhan na ụgbọ mmiri ụgbọ mmiri Diamond Princess lọta na Yokohama, Japan.
Enwere ọtụtụ ụzọ ndị butere ọrịa nwere ike isi banye na ntanetị.Igwe nyocha okpomọkụ na temometa ejiri aka ezughị oke.Nnukwu adịghị ike bụ na ha na-atụle okpomọkụ akpụkpọ ahụ, nke nwere ike ịdị elu ma ọ bụ dị ala karịa okpomọkụ nke ahụ, isi ihe metric maka ahụ ọkụ.Ngwa ndị a na-emepụta ihe na-adịghị mma yana ihe na-adịghị mma, dị ka Mmemme Ahụike EU si kwuo.(Ndị na-eme njem na-egosi na ahụ ọkụ site na nyocha na-emekarị nyocha nke abụọ ebe a na-eji temometa ọnụ, ntị, ma ọ bụ armpit temometa gosi na okpomọkụ onye ahụ.)
Ndị njem nwekwara ike ịṅụ ọgwụ ndị na-egbochi ahụ ọkụ ma ọ bụ ịgha ụgha banyere mgbaàmà ha na ebe ha nọbu.Nke kachasị mkpa, ndị butere ọrịa ka nọ na ngalaba nnabata ha - nke pụtara na ha enweghị akara - na-atụkarị uche.Maka COVID-19, oge ahụ nwere ike ịdị n'etiti ụbọchị 2 na 14.
Otu ihe atụ dị egwu nke ọdịda nke nyocha ọdụ ụgbọ elu ka emere na China mgbe ụmụ amaala China asatọ gasịrị, ndị ọrụ niile n'ụlọ nri dị na Bergamo, Italy, rutere n'ọdụ ụgbọ elu International nke Shanghai Pudong na 27 na 29 nke ọnwa Febụwarị, dịka ozi agbakọtara na nkọwapụta. mgbasa ozi mpaghara na ọkwa terse site na Kọmitii Ahụike & Atụmatụ Ezinụlọ nke Lishui, obodo dị na mpaghara Zhejiang, nke dị na Shanghai.
Pudong enweela amụma iji nyochaa ndị njem niile na-abata maka ahụ ọkụ site na iji ihe ngosi thermal na-enweghị kọntaktị kemgbe mbubreyo Jenụwarị;ọ na-achọkwa ndị njem ka ha kọọ ọnọdụ ahụike ha mgbe ha bịarutere.Amabeghị ma onye ọ bụla n'ime ndị ọrụ ụlọ nri asatọ ahụ nwere mgbaàmà, ma ọ bụ otu ha siri mee mkpesa ahụ.Ma mgbe ha buchara ụgbọ ala ndị akwụ ụgwọ gaa Lishui, obodo ha, otu n'ime ndị njem ahụ dara ọrịa;ọ nwalere ihe dị mma maka SARS-CoV-2, nje na-akpata COVID-19, na 1 Maachị.N'echi ya, asaa ndị fọdụrụ nwalekwara nke ọma.Ha bụ ndị ikpe izizi enwetara na mpaghara Zhejiang n'ime otu izu.
N'ikpeazụ, usoro ndị ezubere iji budata ọrịa na ndị njem ga-egbu oge ọrịa na-efe efe mpaghara ọ bụghị igbochi ya.
Ahụmahụ gara aga adịghịkwa akpata nnukwu obi ike.Na nyocha 2019 na International Journal of Environmental Research na Health Public, ndị nyocha nyochara akwụkwọ sayensị 114 na akụkọ gbasara nyocha ọrịa na-efe efe nke ebipụtara n'ime afọ 15 gara aga.Ọtụtụ n'ime data ahụ bụ banyere Ebola, ọrịa nje siri ike nke oge ntinye ya dị n'etiti ụbọchị 2 na izu atọ.N'agbata August 2014 na Jenụwarị 2016, nyocha ahụ chọpụtara, ọ dịghị otu ọrịa Ebola ka a chọpụtara n'etiti ndị njem 300,000 na-enyocha tupu ịbanye ụgbọ elu na Guinea, Liberia, na Sierra Leone, bụ ndị niile nwere nnukwu ọrịa Ebola.Mana ndị njem anọ bu ọrịa butere site na nyocha ọpụpụ n'ihi na ha enwebeghị akara ngosi.
N'agbanyeghị nke ahụ, nyocha ọpụpụ nwere ike inye aka wepụ ihe mgbochi njem njem siri ike site n'igosi na a na-eme ihe iji chebe mba ndị ọ metụtara, akwụkwọ akụkọ ahụ, nke Christos Hadjichristodoulou na Varvara Mouchtouri nke Mahadum Thessaly dere na ndị ọrụ ibe ya kwuru.Ịmara na ha gaara ezute nyocha ọpụpụ nwere ike igbochi ụfọdụ ndị butere Ebola ọbụna ịgbalị ime njem.
Kedu maka nyocha na njedebe nke ọzọ nke njem ahụ?Taiwan, Singapore, Australia, na Canada emejuputala nyocha ntinye maka nnukwu ọrịa iku ume iku ume (SARS), nke yiri COVID-19 yana kwa nke coronavirus kpatara, n'oge ntiwapụ nke 2002–03;ọnweghị onye gbachiri ndị ọrịa ọ bụla.Agbanyeghị, ntiwapụ ahụ nwere nke ukwuu site na mmalite nyocha ahụ, ọ bịakwara akaha iji gbochie iwebata SARS: mba ma ọ bụ mpaghara anọ niile enweela ikpe.N'oge ọrịa Ebola nke 2014-16, mba ise jụrụ ndị njem na-abata banyere mgbaàmà na ikpughe ndị ọrịa nwere ike ime ma lelee ọkụ ọkụ.Ha ahụghịkwa otu ikpe.Mana mmadụ abụọ butere ọrịa, ndị njem asymptomatic tụbara na nyocha ntinye, otu na United States na otu na United Kingdom.
China na Japan kwalitere mmemme nyocha nke ukwuu n'oge ọrịa nje H1N1 nke 2009, mana nchọpụta chọpụtara na nyocha ahụ weghaara obere akụkụ nke ndị butere nje ahụ na mba abụọ ahụ nwere nnukwu ntiwapụ na agbanyeghị, otu ahụ na-akọ na nyocha ya.Nyochaa ntinye bụ 'adịghị arụ ọrụ' n'ịchọpụta ndị njem bu ọrịa, Hadjichristodoulou na Mouchtouri gwara Sayensị.N'ikpeazụ, ndị njem nwere ajọ ọrịa na-efe efe na-abịa n'ụlọ ọgwụ, ụlọ ọgwụ, na ụlọ ọrụ ndị dọkịta kama ịbụ ndị e jidere n'ọdụ ụgbọ elu.Nnyocha ahụ dịkwa ọnụ: Canada mefuru ihe ruru nde $5.7 na nyocha ntinye SARS ya, Australia mefuru $50,000 kwa ikpe H1N1 achọpụtara na 2009, Hadjichristodoulou na Mouchtouri kwuru.
Ọrịa ọ bụla na-efe efe na-akpa àgwà dị iche iche, mana duo ahụ anaghị atụ anya na nyocha ọdụ ụgbọ elu maka COVID-19 ga-adị irè karịa SARS ma ọ bụ ọrịa na-efe efe.Ma o yighị ka ọ ga-enwe mmetụta dị ukwuu na usoro nke ntiwapụ ahụ, Cowling na-ekwu.
Ọmụmụ ihe ngosi abụọ na nso nso a na-akpọkwa nyocha ajụjụ.Ndị ọrụ nyocha na Centerlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Mgbochi Ọrịa na Mgbochi Ọrịa nke Europe kwubiri na ihe dị ka 75% nke ndị njem bu COVID-19 na njem site na obodo ndị China metụtara agaghị achọpụta site na nyocha ntinye.Nnyocha nke otu otu na London School of Hygiene & Tropical Medicine kwubiri na ọpụpụ na ntinye nyocha ' eyighị ka ọ ga-egbochi ịgafe ndị njem bu ọrịa banye mba ma ọ bụ mpaghara ọhụrụ ebe ha nwere ike ịmịnye mbufe mpaghara.'
Maka mba ndị na-anabata nyocha nyocha, Òtù Ahụ Ike Ụwa na-ekwusi ike na ọ bụghị okwu naanị ijide égbè temometa.Nyocha ọpụpụ kwesịrị ịmalite site na ọnọdụ okpomọkụ na nlele mgbaàmà yana ajụjụ ọnụ nke ndị njem maka ikpughe na kọntaktị nwere nnukwu ihe ize ndụ.Ekwesịrị inye ndị njem nwere mgbaàmà nyocha ọzọ nyocha ahụike na nyocha, na ikpe enwetara kwesịrị ịkwaga na iche na ọgwụgwọ.
Ekwesịrị ijikọ nyocha ntinye ya na ịnakọta data gbasara ebe onye ọrịa nọ n'ime izu ole na ole gara aga nke nwere ike mechaa nyere aka n'ịchọta kọntaktị ha.E kwesịkwara inye ndị njem ozi iji mee ka ndị mmadụ mata ọrịa ma gbaa ha ume ka ha na-adị ọcha, ka ọkà mmụta ọrịa na-efe efe bụ́ Benjamin Anderson nke Mahadum Duke Kunshan kwuru.
2020 American Association for the Advancement of Science.Ikike niile echekwabara.AAAS bụ onye mmekọ nke HINARI, AGORA, OARE, CHORUS, CLOCKSS, CrossRef na COUNTER.
