Een medische officier scant een passagier op tekenen van koorts in de aankomstterminal van de internationale luchthaven Sultan Iskandar Muda in Atjeh Besar, Indonesië, op 27 januari.
Als u de afgelopen twee maanden internationaal heeft gereisd, bent u ze misschien tegengekomen: gezondheidsfunctionarissen die kort een thermometerpistool op uw voorhoofd richten of toekijken terwijl u langsloopt om te controleren op tekenen van hoesten of ademhalingsmoeilijkheden.Veel landen kijken nu naar aankomende en vertrekkende vliegtuigpassagiers die mogelijk lijden aan de virusziekte COVID-19;sommige vereisen dat passagiers een gezondheidsverklaring invullen.(Sommigen verbieden of plaatsen eenvoudigweg degenen die onlangs in een uitbraak zijn geweest, in quarantaine.)
Uitreis- en inreiscontroles zien er misschien geruststellend uit, maar de ervaring met andere ziekten leert dat het uiterst zelden voorkomt dat screenings besmette passagiers detecteren.Vorige week nog kwamen acht passagiers die later positief testten op COVID-19 vanuit Italië in Shanghai aan en passeerden bijvoorbeeld onopgemerkt de luchthavenscreeners.En zelfs als screeners af en toe een geval vinden, heeft dit vrijwel geen invloed op het verloop van een uitbraak.
‘Uiteindelijk zullen maatregelen gericht op het oplopen van infecties bij reizigers een lokale epidemie alleen maar vertragen en niet voorkomen’, zegt Ben Cowling, een epidemioloog aan de Universiteit van Hong Kong.Hij en anderen zeggen dat screening vaak wordt ingesteld om aan te tonen dat een overheid actie onderneemt, zelfs als de impact marginaal is.
Toch zeggen onderzoekers dat er voordelen kunnen zijn.Het beoordelen en ondervragen van passagiers voordat ze aan boord van een vliegtuig gaan (exitscreening) kan ertoe leiden dat sommigen die ziek zijn of aan een virus zijn blootgesteld, niet kunnen reizen.De screening bij aankomst op de luchthaven van bestemming kan een gelegenheid zijn om contactgegevens te verzamelen die nuttig zijn als blijkt dat een infectie zich tijdens een vlucht heeft verspreid en om reizigers advies te geven over wat ze moeten doen als ze ziek worden.
Deze week nog beloofde de Amerikaanse vice-president Mike Pence, die leiding geeft aan de respons op het coronavirus, ‘100% screening’ op rechtstreekse vluchten van Italië en Zuid-Korea naar de Verenigde Staten.China, dat gisteren slechts 143 nieuwe gevallen meldde, ‘zal internationaal samenwerken om exit- en entry-screening in te stellen in relevante regio’s die lijden onder epidemieën’, zei Liu Haitao, een ambtenaar bij de Chinese Nationale Immigratie Administratie, op een persconferentie van 1 maart in Peking, Dat meldt de staatsomroep CCTV.
Hoeveel COVID-19-gevallen de screening tot nu toe wereldwijd heeft ontdekt, is onduidelijk.Ten minste één Nieuw-Zeelander werd verhinderd aan boord van een evacuatievlucht vanuit Wuhan, China, nadat hij niet was geslaagd voor een gezondheidscontrole, meldde The New Zealand Herald.De Verenigde Staten zijn op 2 februari begonnen met de screening van Amerikaanse staatsburgers, permanente inwoners en hun families die de afgelopen veertien dagen in China zijn geweest, op elf luchthavens.(Iedereen die binnen die periode in China is geweest, kan het land niet binnenkomen.) Op 23 februari waren 46.016 luchtreizigers gecontroleerd;slechts één testte positief en werd geïsoleerd voor behandeling, volgens een rapport van 24 februari van de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC).Dat heeft de verspreiding van het virus in de Verenigde Staten duidelijk niet gestopt, waar volgens de CDC vanaf vanochtend 99 bevestigde gevallen zijn, plus 49 meer onder mensen die zijn gerepatrieerd vanuit Wuhan en het Diamond Princess-cruiseschip in Yokohama, Japan.
Er zijn veel manieren waarop geïnfecteerde mensen door het net kunnen glippen.Thermische scanners en handthermometers zijn niet perfect.De grootste tekortkoming is dat ze de huidtemperatuur meten, die hoger of lager kan zijn dan de kernlichaamstemperatuur, de belangrijkste maatstaf voor koorts.Volgens het EU-gezondheidsprogramma produceren de apparaten zowel valse positieven als valse negatieven.(Reizigers die door scanners als koortsig worden gemarkeerd, ondergaan doorgaans een secundaire screening waarbij orale, oor- of okselthermometers worden gebruikt om de temperatuur van de persoon te bevestigen.)
Passagiers kunnen ook koortsremmende medicijnen gebruiken of liegen over hun symptomen en waar ze zijn geweest.Het belangrijkste is dat geïnfecteerde mensen die zich nog in de incubatiefase bevinden – wat betekent dat ze geen symptomen hebben – vaak worden gemist.Voor COVID-19 kan die periode tussen de 2 en 14 dagen liggen.
Een dramatisch voorbeeld van het mislukken van de luchthavencontroles speelde zich zojuist af in China, nadat acht Chinese burgers, allen werknemers in een restaurant in Bergamo, Italië, op 27 en 29 februari arriveerden op Shanghai Pudong International Airport, volgens informatie samengesteld uit details in de lokale media en beknopte aankondigingen van het Health & Family Planning Committee van Lishui, een stad in de provincie Zhejiang, die grenst aan Shanghai.
Pudong voert sinds eind januari het beleid om alle aankomende passagiers op koorts te scannen met behulp van 'contactloze thermische beeldvorming';het vereist ook dat passagiers bij aankomst hun gezondheidsstatus melden.Het is onduidelijk of een van de acht restaurantmedewerkers symptomen had en hoe zij met die melding omgingen.Maar nadat ze gecharterde auto's naar Lishui, hun geboorteplaats, hadden gebracht, werd een van de passagiers ziek;ze testte op 1 maart positief op SARS-CoV-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt.De volgende dag testten de overige zeven ook positief.Het waren de eerste bevestigde gevallen in de provincie Zhejiang in één week.
Uiteindelijk zullen maatregelen gericht op het oplopen van infecties bij reizigers een lokale epidemie alleen maar vertragen en niet voorkomen.
Ervaringen uit het verleden wekken ook niet veel vertrouwen.In een recensie uit 2019 in het International Journal of Environmental Research and Public Health hebben onderzoekers 114 wetenschappelijke artikelen en rapporten over screening op infectieziekten onderzocht die in de afgelopen vijftien jaar zijn gepubliceerd.De meeste gegevens gaan over Ebola, een ernstige virusziekte waarvan de incubatietijd tussen de 2 dagen en 3 weken ligt.Uit het onderzoek bleek dat er tussen augustus 2014 en januari 2016 geen enkel Ebola-geval werd ontdekt onder de 300.000 passagiers die werden gescreend voordat ze aan boord gingen van vluchten in Guinee, Liberia en Sierra Leone, die allemaal te kampen hadden met grote Ebola-epidemieën.Maar vier besmette passagiers glipten door de exit-screening omdat ze nog geen symptomen hadden.
Toch kan de exit-screening hebben geholpen om meer draconische reisbeperkingen te voorkomen door aan te tonen dat er maatregelen zijn genomen om niet-getroffen landen te beschermen, aldus het artikel, geschreven door Christos Hadjichristodoulou en Varvara Mouchtouri van de Universiteit van Thessalië en collega's.De wetenschap dat ze een exit-screening zouden hebben ondergaan, heeft sommige mensen die aan Ebola waren blootgesteld er misschien ook van weerhouden om zelfs maar te proberen te reizen.
Hoe zit het met de screening aan het andere eind van de reis?Taiwan, Singapore, Australië en Canada hebben tijdens de uitbraak van 2002-2003 allemaal een screening ingevoerd op het ernstige acute respiratoire syndroom (SARS), vergelijkbaar met COVID-19 en ook veroorzaakt door een coronavirus;geen van hen onderschepte patiënten.De uitbraak was echter grotendeels onder controle tegen de tijd dat de screening werd gestart, en het kwam te laat om de introductie van SARS te voorkomen: in alle vier de landen of regio’s waren al gevallen.Tijdens de ebola-epidemie van 2014-2016 vroegen vijf landen binnenkomende reizigers naar symptomen en mogelijke blootstelling van patiënten en controleerden ze op koorts.Ze vonden ook geen enkel geval.Maar twee besmette, asymptomatische passagiers glipten door de toegangscontrole, één in de Verenigde Staten en één in het Verenigd Koninkrijk.
China en Japan hebben uitgebreide screeningsprogramma's opgezet tijdens de H1N1-grieppandemie van 2009, maar uit onderzoek is gebleken dat bij de screenings een klein deel van de mensen die daadwerkelijk met het virus waren geïnfecteerd, werd getroffen en dat beide landen hoe dan ook aanzienlijke uitbraken hadden, meldt het team in zijn evaluatie.Screening bij binnenkomst is ‘ineffectief’ bij het opsporen van geïnfecteerde reizigers, vertellen Hadjichristodoulou en Mouchtouri aan Science.Uiteindelijk komen reizigers met ernstige infectieziekten naar ziekenhuizen, klinieken en dokterspraktijken in plaats van dat ze op luchthavens worden opgepakt.En screening is kostbaar: Canada heeft naar schatting 5,7 miljoen dollar uitgegeven aan de screening bij binnenkomst op SARS, en Australië heeft in 2009 50.000 dollar per gedetecteerd H1N1-geval uitgegeven, zeggen Hadjichristodoulou en Mouchtouri.
Elke infectieziekte gedraagt zich anders, maar het duo verwacht niet dat luchthavenscreening op COVID-19 effectiever zal zijn dan op SARS of pandemische griep.En het is onwaarschijnlijk dat het een significante impact zal hebben op het verloop van de uitbraak, zegt Cowling.
Twee recente modelstudies stellen ook de screening in vraag.Onderzoekers van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding concludeerden dat ongeveer 75% van de met COVID-19 besmette passagiers die vanuit getroffen Chinese steden reizen, niet zouden worden opgespoord door een toegangsscreening.Een onderzoek door een groep aan de London School of Hygiene & Tropical Medicine concludeerde dat exit- en entry-screening 'het onwaarschijnlijk is dat deze de doorgang van geïnfecteerde reizigers naar nieuwe landen of regio's zal voorkomen waar ze lokale besmetting kunnen veroorzaken.'
Voor landen die toch screening invoeren, benadrukt de Wereldgezondheidsorganisatie dat het niet een kwestie is van alleen maar een thermometergeweer omhoog houden.Exitscreening moet beginnen met temperatuur- en symptoomcontroles en interviews van passagiers op mogelijke blootstelling aan risicovolle contacten.Symptomatische reizigers moeten verder medisch worden onderzocht en getest, en bevestigde gevallen moeten worden geïsoleerd en behandeld.
De screening bij binnenkomst moet gepaard gaan met het verzamelen van gegevens over de verblijfplaats van de patiënt in de afgelopen weken, die later kunnen helpen bij het traceren van hun contacten.Reizigers moeten ook informatie krijgen om het ziektebewustzijn te vergroten en aangemoedigd worden om goede persoonlijke hygiëne in acht te nemen, zegt epidemioloog Benjamin Anderson van de Duke Kunshan University.
2020 Amerikaanse Vereniging voor de Bevordering van de Wetenschap.Alle rechten voorbehouden.AAAS is partner van HINARI, AGORA, OARE, CHORUS, CLOCKSS, CrossRef en COUNTER.
