Views: 0 Ɔkyerɛwfo: Site Editor Publish Bere: 2024-06-04 Mfiase: Beaeɛ
Wiase Nyinaa Nneɛma a Atwa Yɛn Ho Ahyia Da: Nkɛntɛnso a enya wɔ koma ne ntini ne ɔhome mu akwahosan so .
Wiase Atwa Yɛn Ho Ahyia Da, a wodi no afe biara wɔ June 5th no yɛ nkaeɛ titire a ɛkyerɛ hia a ɛhia sɛ yɛde yɛn abɔdeɛ mu nneɛma a atwa yɛn ho ahyia no ne hia a ɛhia sɛ yɛbom yɛ adeɛ de kora so. Bere a ade titiriw a wɔde wɔn adwene si so wɔ saa da yi mu ne sɛ wɔbɛtwe adwene asi nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho nsɛm so na wɔahyɛ nneyɛe a ɛbɛkɔ so atra hɔ daa ho nkuran no, ɛho hia nso sɛ yɛte abusuabɔ a emu dɔ a ɛda nneɛma a atwa yɛn ho ahyia akwahosan ne nnipa akwahosan ntam no ase, titiriw wɔ koma ne ntini ne ɔhome mu yiyedi afã horow no mu. Saa asɛm yi hwehwɛ sɛnea nneɛma a atwa yɛn ho ahyia nya akwahosan ho nneɛma yi so nkɛntɛnso na esi hia a ɛho hia sɛ yɛhwɛ yɛn akwahosan so na yɛbɔ ho ban wɔ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia mu nsakrae ho no so dua.
Nneɛma a atwa yɛn ho ahyia a yɛte mu no nya yɛn akwahosan so nkɛntɛnso tẽẽ. Mframa a ɛho tew, nsu, ne asase yɛ ade titiriw wɔ yɛn yiyedi mu, bere a efĩ ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia a wɔsɛe no de akwahosan ho asiane kɛse ba. Mframa a yɛhome, nsu a yɛnom, ne aduan a yedi no nyinaa nya nneɛma a atwa yɛn ho ahyia so nkɛntɛnso, na ɛno nso ka yɛn nipadua mu dwumadi ne akwahosan nyinaa.
Mframa a wɔsɛe no yɛ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho akwahosan ho asiane a ɛho hia sen biara wɔ wiase nyinaa no mu biako. Nneɛma a ɛde efĩ ba te sɛ nneɛma nketenkete (PM), nitrogen dioxide (NO2), sulfur dioxide (SO2), ne ozone (O3) tumi hyɛn ɔhome nhyehyɛe no mu kɔ akyiri, na ɛde nsunsuanso bɔne ahorow pii ba. Sɛ obi nya saa efĩ yi bere tenten a, ɛne ɔhome mu nyarewa a enni sabea te sɛ ayamtu, ahurututu mu yare a enni sabea (COPD), ne ahurututu mu kokoram wɔ abusuabɔ.
· Asthma : Nneɛma a ɛde efĩ ba mframa mu betumi ama ayamtu ayɛ kɛse na ama yare no ho sɛnkyerɛnne ayɛ kɛse. Nneɛma nketenkete, titiriw PM2.5, betumi ahyɛ mframa kwan no abufuw, na ɛde ɔfe ne nkate a ɛkɔ soro aba.
· Ahurututu mu yare a enni sabea (COPD) : Nneɛma a ɛde efĩ ba te sɛ tawa wusiw, mfiridwuma mu mframa a wɔtow gu, ne kar mu mframa a wɔde fi mu bere tenten no betumi ama mframa kwan no ayɛ hyew bere tenten, na ɛde COPD aba.
· Ahurututu mu kokoram : Efĩ bi, te sɛ polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) a wohu wɔ kar a ɛba no mu no, yɛ nea ɛma obi nya kokoram na ebetumi ama asiane a ɛwɔ hɔ sɛ obenya ahurututu mu kokoram no ayɛ kɛse.
Koma ne ntini mu akwahosan nso nya nneɛma a atwa yɛn ho ahyia so nkɛntɛnso kɛse. Nhwehwɛmu ahorow ada no adi sɛ ɛnyɛ sɛ mframa a wɔsɛe no no ka ahurututu no nko, na mmom ɛde nkɛntɛnso a emu yɛ den ba koma ne mogya ntini so nso.
· Komayare ne akisikuru : Nneɛma nketenkete a ɛyɛ fɛ (PM2.5) betumi akɔ mogya no mu, na ɛde ɔfe ne oxidative stress aba, a ɛyɛ koma ne ntini mu nsɛm a esisi te sɛ komayare ne akisikuru.
· Hypertension : Mframa a wɔsɛe no bere tenten ne mogya mmoroso a ɛkɔ soro no wɔ abusuabɔ. Efĩ betumi ama mogya ntini no ayɛ mmerɛw, na ama adwuma a ɛwɔ koma no so no ayɛ kɛse na ɛde mogya mmoroso aba.
· Atherosclerosis : Mframa mu efĩ ma ntini a ɛma mogya tu no yɛ ntɛmntɛm, ntini a ɛwɔ ntini no mu no yɛ kɛse, na ebetumi ama obi anya ntini mu ntini mu yare ne koma ne ntini mu tebea afoforo.
Esiane nkɛntɛnso kɛse a nneɛma a atwa yɛn ho ahyia nya wɔ ɔhome ne koma ne ntini akwahosan so nti, ɛho hia sɛ wɔde akwahosan ho nhwehwɛmu di kan. Nhwehwɛmu a wɔyɛ no daa ne nhwehwɛmu a wɔyɛ no betumi aboa ma wɔahu yare ho sɛnkyerɛnne a edi kan na ama ayɛ mmerɛw sɛ wɔde wɔn ho bɛhyɛ mu wɔ bere a ɛsɛ mu.
· Ɔhome mu akwahosan ho nhwehwɛmu : ahurututu mu dwumadi nhwehwɛmu (PFTs), te sɛ spirometry, betumi asusuw ahurututu no dwumadi ho na wɔahu tebea horow te sɛ ayamtu ne COPD ntɛm. Mframa pa a wɔbɛhwɛ so ne efĩ a wɔde ba a wɔbɛtew so no nso betumi aboa ma wɔadi ɔhome akwahosan ho dwuma. Bio nso, . Nebulizer ahorow di dwuma titiriw wɔ ɔhome akwahosan mu denam nnuru a wɔde kɔ ahurututu mu tẽẽ wɔ nsuyiri a ɛyɛ fɛ mu, na ɛma wonya ahotɔ ntɛmntɛm na etu mpɔn fi sɛnkyerɛnne ahorow no ho. Wɔn so wɔ mfaso titiriw ma ankorankoro a wɔwɔ ayamtu ne COPD no, efisɛ ɛma ɛyɛ mmerɛw sɛ wɔbɛhome kɛse wɔ nnuru mu, na ɛma wɔn ahurututu no nyinaa yɛ adwuma yiye.
· Koma ne ntini mu akwahosan ho nhwehwɛmu : daa . Mogya mmoroso a wɔhwɛ , srade a ɛwɔ mogya mu, ne koma a ɛbɔ hwɛ no ho hia kɛse wɔ koma ne ntini mu nyarewa a wosiw ano na wɔhwɛ so no mu. Nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho nimdeɛ ne nkɛntɛnso a ɛwɔ so no betumi akyerɛ asetra kwan a wɔpaw de atew asiane ahorow so.
Wiase Atwa Yɛn Ho Ahyia Da no yɛ asɛnka agua a ɛho hia a ɛbɛma nkurɔfo ate abusuabɔ a ɛyɛ nwonwa a ɛda nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ne nnipa akwahosan ntam no ase. Ɛyɛ ɔfrɛ a ɛne sɛ ankorankoro, mpɔtam, ne aban ahorow bɛyɛ ade sɛ wobegye nneyɛe a ɛtra hɔ daa a ɛbɔ yɛn okyinnsoromma yi ne yɛn yiyedi nyinaa ho ban no atom.
· Ankorankoro adeyɛ : Tew ankorankoro ntoboa a wɔde ma wɔ efĩ ho no so denam ɔmanfo kar a wɔde di dwuma, nneɛma a wɔsɛe no a wɔbɛtew so, ne nneɛma a wɔde boa nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho.
· Mpɔtam hɔfoɔ a wɔde wɔn ho bɛhyɛ mu : Fa wo ho hyɛ mpɔtam hɔ ahotew dwumadiɛ, nnua a wɔdua, ne ɔsatuo a wɔde ma nkurɔfoɔ ho nsɛm mu de ma mpɔtam hɔ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia tebea tu mpɔn.
· Nhyehyɛeɛ ho nsɛm a wɔka kyerɛ : Mmoa nhyehyɛeɛ ne mmara a ɛwɔ botaeɛ sɛ ɛbɛtew efĩ so, ahyɛ ahoɔden a wɔyɛ no foforɔ ho nkuran, na abɔ abɔdeɛ mu nneɛma ho ban.
Wiase Atwa Yɛn Ho Ahyia Da no afahyɛ no nyɛ abɔde ho anisɔ nko na mmom yehu nkɛntɛnso kɛse a yɛn mpɔtam hɔ nya wɔ yɛn akwahosan so, titiriw yɛn ɔhome ne koma ne ntini nhyehyɛe ahorow no nso. Ɛdenam saa abusuabɔ yi a yɛbɛte ase na yɛatu anammɔn a ɛyɛ ntɛm de ahwɛ yɛn akwahosan so na yɛabɔ ho ban so no, yebetumi aboa okyinnsoromma a ɛwɔ apɔwmuden ne nnipa a wɔwɔ apɔwmuden. Ma saa da yi nyɛ nkaeɛ a ɛfa hia a ɛhia sɛ yɛnya asetena a ɛbɛtena hɔ daa ne hia a ɛhia sɛ yɛbom yɛ adeɛ de bɔ yɛn daakye ho ban.
Ɛdenam wiase nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho honhom a yɛbɛgye atom so no, yɛbɛtumi ayɛ adwuma akɔ wiase a ɛho tew na ɛwɔ ahoɔden so ama yɛn ho ne awoɔ ntoatoasoɔ a ɛbɛba daakye.