Go kgoga go na le tutuetšo e kgolo go kgatelelo ya madi. Ka morago ga go kgoga sekerete, go betha ga pelo ya balwetši ba kgatelelo ya madi e tla oketšega ka makga a ka bago 5-20 ka motsotso, gomme kgatelelo ya madi ya systolic le yona e tla oketša mo e ka bago 10-25mmhg. Go kgoga ka nako e telele le go kgoga mo go boima, ke gore, go kgoga disekerete tše 30-40 ka letšatši, go ka baka go fokotšega mo go tšwelago pele ga ditšhika tše dinyenyane.
Go kgoga go molaleng kudu bakeng sa kgatelelo ya madi ya motho bošego, gomme go kgoga ga nako e telele go tla oketša kudu kgatelelo ya madi bošego. Kgateletšo e phagamego ya madi bošego e tla baka hypertrophy ya left ventricular, ka gona go kgoga ga go ame feela kgatelelo ya madi eupša gape go lebiša mathateng a pelo. Ke ka baka la’ng go kgoga go godiša kgatelelo ya madi? Se ke ka gobane motšoko o na le dilo tše dintši tše kotsi, tše bjalo ka nicotine. Nicotine e ka hlohleletša methapo ya bogareng le methapo ya kwelobohloko, gomme gape ya hlohleletša tšhika ya adrenal go lokolla palo e kgolo ya catecholamine, yeo e ka akgofišago lebelo la pelo, ya pitlaganya methapo ya madi le go oketša kgatelelo ya madi.
Nyakišišo ya batho ba nyakilego go ba 5000 bao ba ilego ba latelwa ka nywaga e 14,5 e hweditše gore kgatelelo ya madi ya batho ba nywaga ya magareng le batšofadi bao ba bego ba kgogile ka nako e telele gomme ba kgogile e be e le e phagamego ka makga a 1,1,08 go feta a batho ba nywaga ya magareng le ba bagolo bao ba sa kgogego, ka go latelelana. Go ba gona, karolo ye ga se ya godimo kudu, ka gona nyakišišo ye e dumela gore go kgoga ke selo se se lekanetšego sa kotsi bakeng sa kgatelelo ya madi.
Go tlaleletša, go na le gape le ya data yeo e bontšhago gore balwetši bao ba nago le kgatelelo ya madi bao ba nago le mokgwa wa go kgoga, ka lebaka la go fokotšega ga go kwagala ga diokobatši tša go lwantšha kgatelelo ya madi, kalafo ya go lwantšha kgatelelo ya madi ga go bonolo go hwetša go šoma gabotse mo go kgotsofatšago, gaešita le go swanelwa ke go oketša tekanyo.
Go ka bonwa gore go kgoga go na le tutuetšo e kgolo go kgatelelo ya madi.
Ka gona, bao ba nago le mokgwa wa go kgoga kudu-kudu bakeng sa balwetši bao ba nago le kgatelelo ya madi ba eletšwa go tlogela mokgwa wo o mobe ge nako e dutše e e-ya.
Ge o sa nagane gore go kgoga go kotsi bophelong bja gago bjo bobotse, o ka ela kgatelelo ya gago ya madi ka gago . Home Use Blood Pressure Monitors ka morago ga go kgoga go hlatsela kgopolo ya gago.