Tamboo xuuxuun dhiibbaa dhiigaa irratti dhiibbaa guddaa qaba. Erga sigaaraa tamboo xuuxanii booda, dha'annaan onnee dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa daqiiqaa tokkotti gara al 5-20 ni dabala, dhiibbaan dhiigaa sistoolikiis gara 10-25mmhg ni dabala. Yeroo dheeraa fi tamboo xuuxuun, jechuunis, guyyaatti sigaaraa 30-40 tamboo xuuxuu, arteriiwwan xixiqqoo walitti fufiinsaan akka siqanii qabsiisuu danda’a.
Keessattuu halkan dhiibbaa dhiigaa namaatiif tamboo xuuxuun kan mul’atu yoo ta’u, yeroo dheeraaf tamboo xuuxuun halkan dhiibbaa dhiigaa haalaan ni dabala. Dhiibbaan dhiigaa olka’aan halkan veentireetara bitaa irratti dhiibbaa uumuu waan danda’uuf, tamboo xuuxuun dhiibbaa dhiigaa irratti dhiibbaa uumuu qofa osoo hin taane rakkoo onnee fida. Tamboo xuuxuun maaliif dhiibbaa dhiigaa olkaasa? Sababni isaas tamboo wantoota miidhaa geessisan hedduu kan akka nikootiin waan of keessaa qabuuf. Nikootiinii narvii giddugaleessaa fi narvii mararfannaa kakaasuu danda’a, akkasumas ujummoon adreenaalii kateekoolaamiinii baay’ee akka gadhiisu kakaasuu danda’a, kunis dha’annaa onnee saffisiisuun, ujummoo dhiigaa dhiphisuu fi dhiibbaa dhiigaa dabaluu danda’a.
Qorannoon namoota gara 5000 ta’an kanneen waggoota 14.5 hordofaman irratti gaggeeffame dhiibbaan dhiibbaa dhiigaa namoota umrii giddu galeessaa fi maanguddoota yeroo dheeraaf tamboo xuuxanii fi tamboo xuuxanii turan kan namoota umrii giddu galeessaa fi maanguddoota tamboo hin xuuxne caalaa dachaa 1.15 fi 1.08 akka ta’e ibseera. Dhugaadha, qoodni kun baay’ee ol’aanaa waan hin taaneef, qorannoon kun tamboo xuuxuun sababa dhiibbaa dhiigaa giddu galeessaa ta’uu isaa amana.
Kana malees, dhukkubsattoonni dhiibbaa dhiigaa qaban kanneen amala tamboo xuuxuu qaban, sababa hir’ina qoricha farra dhiibbaa dhiigaatiin, wal’aansi farra dhiibbaa dhiigaa ga’umsa quubsaa argachuun salphaa akka hin taane, akkasumas doosiin isaa dabaluu akka qabu ragaaleen agarsiisaniiru.
Tamboo xuuxuun dhiibbaa dhiigaa irratti dhiibbaa guddaa akka qabu hubachuun ni danda’ama.
Kanaafuu, namoonni amala tamboo xuuxuu qaban keessattuu dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa qabaniif yeroon amala badaa kana akka dhiisan gorfamu.
Yoo tamboo xuuxuun fayyaa kee irratti miidhaa qaba jettee hin yaadne ta'e, dhiibbaa dhiigaa kee safaruu dandeessa keetiin . Manaatti fayyadamuun dhiibbaa dhiigaa erga tamboo xuuxxee booda yaada keessan mirkaneessuuf.
