Nusita Kamedede Ate Ŋu Aɖe Ʋu ƒe Tsitretsitsi Dzi Akpɔtɔ?
Mɔnu si kamedede hena ʋusɔgbɔdɔ vɛ la lɔ nu geɖe ɖe eme, abe ahɔhɔ̃mekawo ƒe dɔwɔwɔ, ʋukawo ƒe wɔwɔme kple woƒe dɔwɔwɔ, ŋutilã ƒe kpekpeme, kple insulin ƒe dɔlélenutsiŋutete dzi ɖeɖe kpɔtɔ ene.Woɖee fia etɔxɛe le akpa siwo gbɔna me:
1. Kamedede ate ŋu ana autonomic nerve ƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi, aɖe Sympathetic nervous system ƒe teteɖeanyi dzi akpɔtɔ, aɖe catecholamine ƒe dodo dzi akpɔtɔ, alo aɖe amegbetɔ ƒe ŋutilã ƒe seselelãme ɖe Catecholamine ŋu dzi akpɔtɔ.
.
.
4. Kamedede ate ŋu ana atike nyui aɖewo abe Endorphins, serotonin, kple bubuawo ƒe agbɔsɔsɔ nadzi ɖe edzi le ŋutilã me, aɖe plasma renin, Aldosterone kple nu bubu siwo wɔa dɔ ɖe ame dzi ƒe agbɔsɔsɔ dzi akpɔtɔ, eye wòaɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ.
- Dzitsitsi alo seselelãme ƒe dzidzɔkpɔkpɔ nye nu vevi si hea ʋusɔgbɔdɔ vɛ, eye kamedede ate ŋu ana seselelãmewo nali ke, aɖe masɔmasɔ, dzimaɖitsitsi, kple dzidzɔkpɔkpɔ dzi akpɔtɔ, si ɖea vi na ʋu ƒe sisi ƒe liƒo.
Kamedede kawoe ate ŋu aɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ?
Menye kamedefefewo katãe ŋusẽ le be woaɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ o.Kamedede siwo me ya le abe azɔlizɔzɔ, duƒuƒu, gasɔdodo, tsiƒuƒu, hadomeɣeɖuɖu blewu, kple kamedede koe ate ŋu atsɔ agbanɔamedzi kpekpe sia.Nusiwo gbɔna la ɖea vi ŋutɔ
Kafukafu:
1. Azɔlizɔzɔ.Kamedede si ɖea ʋu ƒe sisi dzi kpɔtɔna bɔbɔetɔ kekeake si le bɔbɔe wu, gake to vovo na azɔlizɔzɔ edziedzi la, ebia be wòazɔ kabakaba vie.
2. Duƒuƒu.Kamedede geɖe wu azɔlizɔzɔ, si sɔ na dɔnɔ siwo mesẽ o.Ate ŋu aɖo dzi ƒe tsotso si sɔ gbɔ wu 120-130 le miniti ɖeka me gbɔ.Ne wolé ɖe eŋu ɣeyiɣi didi ate ŋu aɖe ʋu ƒe sisi dzi akpɔtɔ vivivi, ana ʋu ƒe sisi nali ke, ana nuɖuɖumeŋusẽ nawɔ dɔ nyuie wu, eye wòaɖe dzesiawo dzi akpɔtɔ.Ele be duƒuƒu nanɔ blewu eye ɣeyiɣia nadzi ɖe edzi tso esi mesɔ gbɔ o dzi;Anyo be nàxɔ miniti 15-30 ɣesiaɣi.
3. Kekefɔfɔ.Dzidodo ƒe kamedede si ate ŋu ana dzitodzitowo nawɔ dɔ nyuie wu.Ne èle kame dem la, ele vevie be nàlé nɔnɔme nyuitɔ me ɖe asi, atrɔ asi le asiléƒea kple kekefɔkpa ƒe zikpui ƒe kɔkɔme ŋu, nàɖo wò afɔwo ɖe teƒe si sɔ, eye nàtsɔ ŋusẽ ɖeka aɖo afɔ afɔdzideƒea.Wokafui be woazã miniti 30-60 le ɣeyiɣi ɖesiaɖe me, eye woaƒu du le ɖoɖo nu.
4. Tai Chi ƒe ŋkɔ.Numekuku aɖewo ɖee fia be ame siwo xɔ ƒe 50 va ɖo 89 siwo wɔ Taijiquan ɣeyiɣi didi ƒe ʋu ƒe sisi le mama dedie nu nye mercury milimeta 134/80, si ɖiɖi ŋutɔ wu ƒe ma ke me tɔ siwo mewɔ Taijiquan o (154). /82 Milimeta si me mercury le).
5. Yoga hã ƒe atsyɔ̃ nye 'nu ma ke wɔwɔ', vevietɔ na nyɔnu dɔnɔ siwo ŋu ʋusɔgbɔdɔ le.
- Ʋuʋu le tsia dzi.Dzɔdzɔmeŋutinunyalawo ɖee fia to dodokpɔwo me be ɖewohĩ egbegbe amewo ƒe ʋusɔgbɔdɔ do ƒome kple agbenɔnɔ dzɔdzɔe.Ame ƒe agbe ƒe akpa eve le etɔ̃ me nɔa tsitrenu, evɔ le du gãwo me la, ame siwo wu etɔ̃ le ene ɖesiaɖe me nɔa tsitrenu.Mlɔƒe mlɔƒe ƒe dɔwɔwɔ dzi le ɖeɖem kpɔtɔ gbesiagbe, eye le ɣeyiɣi aɖe megbe la, ena dzitodzitowo va xɔa agba akpa eye wòkpɔa ŋusẽ ɖe ʋu ƒe sisi ƒe ɖoɖowɔwɔ dzi, eye wòva zua nusiwo gbɔ ʋu ƒe sisi dzina ɖe edzi dometɔ ɖeka.Eyata kamedede le tsia dzi enuenu ate ŋu aɖu ʋu ƒe sisi dzi nyuie, abe tsiƒuƒu, ʋuʋudedi, kamedede le akɔta, kple asitutu anyigba ene.
Kamedede siwo mesɔ o:
Kamedede si me ya mele o, abe ŋusẽdodo kamedefefewo, duƒuƒu kabakaba, kple bubuawo, abe bɔbɔ sesĩe akpa, alo tɔtrɔ si gbɔ eme le ŋutilã ƒe nɔnɔme me, kpakple gbɔgbɔtsixetsixe ƒe dɔwɔnawo dzizizitɔe ene, ana ʋu ƒe sisi nadzi ɖe edzi kabakaba eye wòadzi ɖe edzi ŋutɔ, si nye afɔkuwo dzɔna bɔbɔe eye womate ŋu awɔe o.Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ele be woaƒo asa na tsiƒuƒu le dzomeŋɔli, yangko ɣeɖuɖu, kple nuwɔna bubuwo hã alesi woate ŋui.
Mele be ʋusɔgbɔdɔlélawo nale tsi dzodzoe le kamedede vɔ megbe teti o, ne menye nenema o la, tsi dzodzoe ate ŋu ana lãmekawo kple ŋutigbalẽ ƒe ʋukawo nakeke, si ana ʋu gbogbo aɖe si tso ememe ŋutinuwo me nayi lãmekawo kple ŋutigbalẽa me, si ana dzi kple ahɔhɔ̃ ƒe ʋu ƒe sisi nado.Mɔnu nyuitɔe nye be nàgbɔ ɖe eme gbã eye emegbe nàtia tsi dzodzoe ƒe tsilelemɔnu, si wòle be wòanɔ kpuie eye nàwu enu le miniti 5-10 me.
Aɖaŋuɖoɖo geɖe siwo ku ɖe kamedede na ʋusɔgbɔdɔlélawo ŋu:
Gbã la, mɔ nyuitɔ kekeake si dzi woato akpɔ ʋusɔgbɔdɔ gbɔe nye atikewo zazã, evɔ atikewɔmɔnu bubuwo ya nye kpekpeɖeŋumɔnu ko, abe kamedede ƒe atikewɔwɔ ene.Nyateƒee, le kamedede si sɔ ɣeyiɣi aɖe megbe la, woate ŋu anɔ te ɖe tɔtrɔ siwo va le ʋu ƒe sisi nyitsɔ laa dzi le ɖɔkta ƒe mɔfiafia te atrɔ asi le atikeawo ƒe agbɔsɔsɔ gbãtɔ ŋu.Ƒo asa na atikewo zazã ŋkumaʋumaʋui, ne menye nenema o la, ʋusɔgbɔdɔ awu wò eye wòade wò afɔku me.
Evelia, kamedede ƒe atikewɔwɔ mesɔ na amesiame o.Dɔnɔ siwo ƒe kɔkɔme ƒe xexlẽme sɔ, ʋusɔgbɔdɔ ƒe afɔɖeɖe I kple II, kple dɔnɔ aɖewo siwo ƒe ʋusɔgbɔdɔ ƒe afɔɖeɖe III li ke koe wòsɔ na.Ne mede ɖeke o la, ʋusɔgbɔdɔléla siwo meli ke o le afɔɖeɖe III me eye woƒe ʋu ƒe sisi ƒe tɔtrɔ gãwo, ʋusɔgbɔdɔ sesẽ siwo ŋu kuxi sesẽwo le (abe ʋu ƒe sisi sesĩe, dzi ƒe ʋuʋu sesĩe, ahɔhɔ̃mekawo ƒe ʋuʋu, dzi ƒe dɔmawɔmawɔ nyuie, angina pectoris si meli ke o, ayiku ƒe dɔmawɔmawɔ nyuie), kple dɔnɔ siwo ƒe ʋu ƒe sisi fũ le kamedede me , abe esiwo wu mercury milimeta 220/110 ene, mele be woade kame o, vevietɔ woaɖi ɖe eme.
Le afisia hã la, hafi nàde kame la, ele be nàbia ɖɔkta eye nàtia kamedede ƒe nusiwo sɔ le woƒe mɔfiafia te.Àte ŋu afia wò ɖɔkta wò gbesiagbe bp data tso wò ʋu ƒe sisi ƒe mɔ̃ siwo nye dɔnyala bibiwo hena numekuku.Mègasrɔ̃ ame bubuwo ŋkumaʋumaʋui o.Ele be nànya be vovototo le ame ɖekaɖekawo dome, eye nusi sɔ na wòe nye nyuitɔ kekeake.
A bp tensiometer si mexɔ asi o anye wò tiatia nyuitɔ.
