Views: 0 Omuwandiisi: Omuwandiisi w'omukutu Publish Time: 2024-07-05 Origin: Ekibanja
Nga sizoni y’enkuba ekyuka n’efuuka ebbugumu ery’amaanyi ery’ekiseera ekitono eky’ebbugumu, abantu bangi balwanagana n’obutabeera bulungi olw’obunnyogovu obungi n’ebbugumu erigenda waggulu, emirundi mingi batuuka kumpi ku 40 degrees Celsius. Obudde buno obuyitiridde busobola okuleeta obulabe obw’amaanyi mu bulamu. Wano waliwo obukodyo obukulu obw’okukuuma obulamu obulungi mu kiseera kino, ng’essira liteekeddwa ku kulondoola ebbugumu ly’omubiri n’okuziyiza endwadde ezeekuusa ku bbugumu ne puleesa.
Ekimu ku bisinga okweraliikiriza mu kiseera ky’obudde obw’ebbugumu erisukkiridde kwe kuba nti akabi k’okukubwa ebbugumu. Embeera eno eyinza okutta omuntu mu matigga era yeetaaga okufaayo amangu. Bulijjo okulondoola ebbugumu ly’omubiri kikulu nnyo okuzuula obubonero obusooka obw’okukuba ebbugumu.
Okukozesa . Electronic thermometers : Ebipima ebbugumu eby’amasannyalaze kye kimu ku bikozesebwa ebikulu mu kupima obulungi ebbugumu ly’omubiri. Zino za mangu, nnyangu okukozesa, era ziwa ebivaamu ebyesigika. Okukuuma omuntu . Electronic thermometer at home esobozesa okulondoola buli kiseera, ekintu ekikulu ennyo eri ebibinja ebitali binywevu nga abakadde, abaana, n’abakyala ab’embuto.
Emitendera gy’okulondoola ebbugumu:
1. Kozesa an . Ekipima ebbugumu mu matu oba mu kyenyi : Zino teziyingira mu mubiri era zisobola okukuwa okusoma okw’amangu, ekizifuula ennungi okukebera ennyo.
2. Kebera buli kiseera: Mu nnaku ez’ebbugumu, kebera ebbugumu ly’omubiri emirundi mingi osobole okukwata eky’amangu kyonna kyeyongera.
3. Wandiika ebisomeddwa: Kuuma ekiwandiiko ky’ebisomeddwa okulondoola enkola yonna oba enkyukakyuka ez’amaanyi.
Ng’oggyeeko heatstroke, endwadde endala ezeekuusa ku bbugumu nga okuggwaamu amazzi, okukoowa mu bbugumu, n’okuzimba ebbugumu bitera okubeerawo mu biseera by’ebbugumu eringi.
Sigala ng’olina amazzi: nywa amazzi mangi olunaku lwonna. Weewale ebyokunywa ebiyinza okuvaako okuggwaamu amazzi mu mubiri, gamba ng’omwenge n’ebyokunywa ebirimu caffeine.
Yambala engoye ezisaanidde: londa engoye ezitazitowa, ezitambula obulungi, n’eza langi enzirugavu okuyamba okukuuma omubiri gwo nga guyonjo.
Sigala mu nnyumba mu kiseera ky’ebbugumu ery’oku ntikko: Gezaako okusigala mu nnyumba mu biseera by’ebitundu ebisinga okubeera eby’ebbugumu, ebitera okuva ku ssaawa 10 ez’oku makya okutuuka ku ssaawa 4 ez’ekiro. Bw’oba weetaaga okubeera ebweru, funa okuwummulamu ennyo mu kisiikirize era okozese ebyuma ebinyogoza nga portable fans.
Ebbugumu erya waggulu liyinza okusajjula puleesa (puleesa ey’amaanyi), ekigifuula eyeetaagisa okulondoola n’okuddukanya embeera eno n’obwegendereza mu kiseera ky’obudde obw’ebbugumu.
Okukozesa . Home Blood Pressure Monitors : Okubeera n'ekintu ekikebera puleesa awaka kiyinza okuba eky'omugaso mu ngeri etategeerekeka eri abantu ssekinnoomu abalina puleesa. Okulondoola buli kiseera kiyamba okulondoola puleesa n’okutereeza obujjanjabi nga bwe kyetaagisa.
Emitendera gy’okulondoola puleesa:
1. Londa A . Reliable Blood Pressure Monitor : Kakasa nti ekakasiddwa mu bujjanjabi okusobola okutuufu.
2. Pima bulijjo: Kebera puleesa waakiri emirundi ebiri olunaku – omulundi gumu ku makya ate omulundi gumu akawungeezi.
3. Kuuma ekiwandiiko: Wandiika ebisomeddwa okusobola okuwa amawulire amatuufu eri abajjanjabi.
Ennongoosereza mu bulamu:
1. Kendeeza ku sodium: okukendeeza ku munnyo mu mmere yo okuyamba okuddukanya puleesa.
2. Lya emmere ennungi: Essira lisse ku mmere erimu ebibala, enva endiirwa, n’emmere ey’empeke.
3. Dduyiro mu ngeri ey’amagezi: Weenyigire mu mirimu gy’omubiri omutono, okusinga mu nnyumba, okwewala okunyigirizibwa mu bbugumu.
Nga twolekagana n’okusoomoozebwa kw’obudde obunnyogovu n’obudde obw’ebbugumu ennyo, kikulu nnyo okwettanira obukodyo obukuuma obulamu bwaffe. Okulondoola buli kiseera ebbugumu ly’omubiri ne puleesa ng’okozesa ebyuma ebipima ebbugumu eby’amasannyalaze n’okulondoola puleesa mu maka kiyinza okuyamba okuziyiza ensonga z’ebyobulamu ez’amaanyi. Okusigala nga olina amazzi, okwambala mu ngeri esaanidde, n‟okusalawo mu ngeri ey‟amagezi byonna kitundu kya nkola enzijuvu ey‟okusigala nga mulamu mu kiseera ky‟ebbugumu eritono n‟okusingawo.