Uñt’awinaka: 0 Qillqiri: Sitio Editor Uñt’ayawi pacha: 2025-03-14 Origen: Sityu
Kunjamtï jakäwinakajj mayjtʼki ukhajja, hipertensión ukaw jukʼamp jiljjattawayi. China markanx 30% jilaw 35 maranit jilïrinakax wila masinakaparux wali jach’a ch’amanchapxi. Chika marani ukat jilïr jaqinaka, jaqinakax wali likʼïpxiwa, ukat familian sarnaqäwipax cardiovascular usunïpxiwa, ukat jukʼamp jan walinwa uñjasipxi. Hipertensión ukaxa arteriosclerosis ukampiwa wali suma uñt’ata. Wila presión suma apnaqaña ukhamaraki nayraqata intervención ukaxa aka riesgo llamp’uchañataki yanapt’aspawa, ukaxa taqpacha k’umara jakaña cardiovascular ukaru yanapt’aspawa.
Hipertensión ukaxa mä factor clave ukhamawa arteriosclerosis uka lurañataki. Wila presión persistentemente alta ukaxa wila vasos ukanakaruxa jan jaytjasawa t’aqhisiyaraki, ukaxa vasculares, acumulación de placas ukatxa rigidez arterial ukanakaruwa puriyi, ukaxa chuyma ch’allxtayiriwa.
Daño vascular: Hipertensión crónica ukaxa endotelio ukarux ch’amancharaki, ukatwa vaso pirqanakarux thixniyaraki ukat placa ukan acumulación ukarux juk’ampiw susceptibilidad ukar puriyi.
Placa uñstayaña ukhamaraki arterial estrechamiento: Tiempompix depósitos de placa ukax wilax jan walt’ayaspawa, jan walt’awinak cardiovasculares ukar puriyaspawa.
Consecuencias clínicas: Arteriosclerosis larga plazo ukaxa wali jach’a usunakaruwa puriyaspa, kunjamatixa chuyma usu ukhamaraki accidente cerebrovascular. Yatxatäwinakax akham sañ muni:
69% jaqinakaw nayrïr chuyma usump usuntapxi, ukax hipertensión ukaniwa.
77% nayrïr kuti accidente cerebrovascular ukan usutanakax wila masinakaparux wali jach’a presión ukanipxi.
74% ukja chuyma usuchjatanaka congestivas uka usutanakaxa hipertensos ukanakawa.
Hipertensión ukax walja kutiw sintoma ukham qhipararaki, ukax wali jach’a cardiovasculares ukanakaruw puri. Ukampirus arteriosclerosis ukax nayrar sartaski ukhax mayj mayj sintomanakaruw uñacht’ayaspa.
P’iqi: Alwa p’iqi usu, juk’ampis p’iqin qhipäxapanxa, inas jach’a presión intracraneal uñacht’aychispa.
Chuyma: Jañchin chʼamachasipki ukhajja, pechojj chuymar purtʼki uka wilajj jukʼamp jiskʼaptañapatakiw uñachtʼayaspa.
Limbs: Mä diferencia de presión sistólica wilan 15 mmHg jila brazos ukanakax estenosis de arteria subclaviana ukarux uñacht’ayaspawa.
Chuyma: 15 minutonakan jan tukuskir pecho usux isquemia miocárdica uñachtʼayaspawa.
Pʼiqi: Akatjamat parlañ jan waltʼäwinakax jan ukax chʼakhanakax chʼallxtatäspa ukhaxa, accidente cerebrovascular satäkis uka nayrïr chimpunakax utjaspawa.
Chakanaka: Sinti waka usut usuchjasiñax arteria periférica usunïspawa.
Arteriosclerosis usut yaqha sintomanakax akanakawa: palpitaciones, samaña pist’ayaña, deterioro cognitivo ukat llakt’asiña. Sinti jan walt’awinakax chuyma usuchjasiñanakaruw puriyaspa, accidente cerebrovascular jan ukax arteria periférica ukan jan walt’awinakaruw puriyaspa.
Dieta equilibrada: Sodio manq’aña jisk’achaña ukhamaraki fibra-riqueza frutas, verduras ukatxa granos enteros ukanaka manq’añaxa niveles normales de presión arterial ukarux yanapt’aspawa.
Regular actividad física: ejercicio moderado ukaxa peso gestión ukaru yanapt’i, función cardiovascular ukaru ch’amañchi, ukatxa riesgo de hipertensión uksa jisk’acharaki.
Janiw cigarro pitañamäkiti ukat alcohol umañamarakiwa: tabaco ukat alcohol sinti manqʼañax vascular jan waltʼayañatakiw yanaptʼi ukat hipertensión ukat arteriosclerosis sat usunïñaw utji.
Wila presión constante uñakipañaxa wali wakiskiriwa hipertensión ukanaka apnaqañataki. Jach’a pachanakax 1.1. Wila ch’akha tupuñaxa akanakawa:
Alwat: Mä horat sartañ tukuyatatjja, phisqa minutonakaw amukiw qontʼasipjjäna, ukhamat suma liytʼäwinak katoqañataki.
Jayp’u: Janïr qullanak umañ tukuykasaxa, jank’akiw manq’añ tukuyatat jan ukax janchit luratäxani.
Mä confiable presión de presión ukar ajlliñax wali wakiskiriwa. Jupa Joytech Blood Pression Monitor ukax akham uñacht’ayi:
Validación Clínica: Certificada MDR UE ukanxa, modelos seleccionados ukanakaxa Sociedad Europea de Hipertensión (ESH) ukan iyawsatawa.
Smart Connectividad: Smartphones ukanakamp sincroniza Bluetooth jan ukax Wi-Fi tuqi, jaya pacha k’umaraptañ uñjañ yanapt’i.
Hipertensión usump usuntat jaqinakax 10–15 maranakaw vasculares chuymankipstañ uñjapxaspa, cronológico edad ukat sipansa. Nayraqata identificación de individuos de alto riesgo ukhamaraki gestión personalizada de salud ukaxa yanapt’aspawa juk’ampi nayraru sartayañataki arteriosclerosis. Utilizar clínicamente validado de presión arterial ukaxa mä fundamental paso ukhamawa cuidado cardiovascular proactivo ukanxa.