Hi yihi mikhuva ya swakudya leswi endlaka leswaku vanhu va va ni nsusumeto wa le henhla wa ngati? Xana munhu u fanele a nyikela nyingiso eka swakudya hi nkarhi wa nkhuvo wa ximun’wana leswaku a sivela nsusumeto wa le henhla wa ngati?
Vanhu lava nga ni mikhuva yo karhi ya swakudya va tala ku va ni nsusumeto wa le henhla wa ngati. Ku dyiwa ngopfu ka sodium (munyu), ku dyiwa ngopfu ka swakudya leswi swekiweke, mpimo wa le henhla wa mafurha lama taleke ni lama nga ni swiaki leswi nga riki na mafurha, ku nwa ngopfu potassium, ku nwa fibre leyi nga ringanelangiki ni ku nwa ngopfu byala hinkwaswo i swilo leswi nga hoxaka xandla eka nsusumeto wa le henhla wa ngati.
Hi nkarhi wa Lembe Lerintshwa ra Xichayina (Nkhuvo wa Ximun’wana) kumbe nkarhi wihi na wihi wa nkhuvo, i swa nkoka ku va ni mianakanyo ya ku hlawula ka wena swakudya leswaku u sivela nsusumeto wa le henhla wa ngati. Hi leswi switsundzuxo swin’wana:
Ku ringanyeta ku dyiwa ka sodium:
Papalata munyu wo tala loko u sweka ni le tafuleni.
Tivonele eka swakudya leswi lulamisiweke na leswi pakiweke, tani hileswi switala kuva na ti levele tale henhla ta sodium.
Hlawula tindlela to sweka leti nga ni rihanyo:
Hlawula ku titimela, ku vila kumbe ku stir-frying ematshan’weni yo dzika-ku-pfula.
Tirhisa mafurha ya rihanyo yofana na mafurha ya olive kumbe mafurha ya canola hiku ringanisela.
Ku nwa byala hi ku ringanisela: .
Hlayisa swakunwa swa byala, tanihi leswi ku nwa byala ku tlula mpimo swi nga hoxaka xandla eka nsusumeto wa le henhla wa ngati.
Katsa mihandzu na matsavu:
Ku engetela ku dya ka wena mihandzu ni matsavu, leswi fuweke hi potassium ni swakudya swin’wana swa nkoka.
Vukulu bya swiphemu swa vulawuri:
Tivonele eka vukulu bya swiphemu leswaku u papalata ku dya ngopfu, leswi nga endlaka leswaku u nyuhela ni ku engeteleka ka nsusumeto wa ngati.
Hlawula tiphrotheyini leti nga riki na mafurha:
Hlawula swihlovo leswi nga riki na mafurha swa tiphrotheyini, swo tanihi nhlampfi, huku, tofu ni ti- legumes, ematshan’weni ya nyama leyi nga ni mafurha.
Tshama u ri na mati:
Nwa mati yotala na ti herbal teas kuva u tshama uri na mati xikan’we naku seketela rihanyo hinkwaro.
Hlayisa swiwitsi ni swakunwa leswi nga ni chukela:
Pfuxeta ku dyiwa ka swakudya swo olova leswi nga ni chukela ni swakunwa, tanihi leswi ku dya ngopfu chukele swi nga hoxaka xandla eka ku nyuhela ngopfu ni nsusumeto wa le henhla wa ngati.
Tshama u ri karhi u tirha:
Ku nghenela ku endla vutiolori nkarhi na nkarhi ku hlayisa ntiko wa rihanyo na ku tlakusa rihanyo ra mbilu na misiha.
Nkarhi na nkarhi kambela nsusumeto wa wena wa ngati, ngopfu-ngopfu loko u ri ni swilo leswi nga ni khombo eka nsusumeto wa le henhla wa ngati.
Hi ku amukela mikhuva leyi ya swakudya leswi nga ni rihanyo ni ku hlawula ka vutomi hi nkarhi wa Nkhuvo wa Ximun’wana ni ku tlula, u nga hunguta khombo ro va ni nsusumeto wa le henhla wa ngati ni ku tlakusa vuhlayiseki hinkwabyo.
