Ni an bɛ miiri mura la, an bɛ to k’a fara nɛnɛ kalo nɛnɛmanw kan. Nka, samiyɛ mura ye bagabagali ye min bɛ kɛ tiɲɛ na, wa a tɛ jate kosɛbɛ. Funteni caman, fiɲɛdilan baara caya, ani sigida baara minnu bɛ kɛ ka caya, olu bɛɛ bɛ kɛ sababu ye ka banakisɛw jɛnsɛn kalo sumayalenw na.
Walasa ka aw dɛmɛ ka to kɛnɛya la, nin ye gafe ye min bɛ se ka kɛ ka samiyɛ mura dɔn ani ka a bali.
So kɔnɔ fiɲɛbɔ man ɲi — fiɲɛdilan baara janyalen bɛ yɔrɔ datugulenw na, o bɛ se ka banakisɛw minɛ so kɔnɔ.
Funteni jiginniw — Yɛlɛma minnu bɛ kɛ tuma caman na kɛnɛma waati funteni ni so kɔnɔ sigida nɛnɛmanw cɛ, olu bɛ se ka farikolo tangalanw fanga dɔgɔya.
Dɔ farala lajɛw ni taamaw kan — sigida ko kɛtaw, lafiɲɛbɔw, ani foroba bolifɛnw bɛ farati lase mɔgɔw ma minnu bɛ se ka taa.
Waati kɛcogo minnu tɛ kɛnɛya ye — minfɛn nɛnɛmanw dunni kojugu, sunɔgɔbaliya, ani dumuni minnu tɛ bɛn, olu bɛ se ka i ka lafasalifɛnw dɔgɔya.
Samiya mura ni farigan min bɛ sɔrɔ .
Aspect
samiyɛ mura
commun nɛnɛ .
A daminɛ na .
Ka bali
dɔɔnindɔɔnin .
Farigan
A ka ca a la, a ka ca (>38,5°C) .
A ka dɔgɔ walima a ka nɔgɔn .
Farikolo taamasiɲɛw .
Sɛgɛn taamasiɲɛ, kungolodimi, farikolo dimi .
A ka nɔgɔn walima a tɛ sɔrɔ .
ninakiliko .
Sɔgɔsɔgɔ, dimi bɛ kɛ a la .
Sneezing, Runny/Fuffy Nu .
Kɛnɛyali
tile 7 walima ka tɛmɛ o kan .
A ka ca a la tile 3–5 .
Ladilikan: Samiya funteni bɛ se ka taamasiɲɛ fɔlɔw datugu. Aw bɛ aw ka funteni kɔlɔsi kosɛbɛ ni aw fari ma kɛnɛya.
Samiya mura kunbɛn cogo min na .
Saniya ɲuman dege – Aw bɛ aw bolow ko tuma bɛɛ ni safinɛ ye fo sekɔndi 20 ni kɔ. Aw bɛ aw da datugu ni aw bɛ sɔgɔsɔgɔ walima ka sɔgɔsɔgɔ.
Aw bɛ aw ka yɔrɔ fiɲɛbɔ – Aw bɛ finɛtiriw da tuma ni tuma walasa fiɲɛ ɲuman ka don a kɔnɔ, hali ni aw bɛ fiɲɛdilan kɛ.
Aw bɛ aw yɛrɛ tanga yɔrɔw ma minnu falen don mɔgɔw la, minnu datugulen don – ni a mago bɛ o la, aw bɛ masike don so kɔnɔ sigidaw la minnu farati ka bon.
Aw bɛ ɲɛnamaya kɛcogo ɲuman mara – aw bɛ sunɔgɔcogo ɲuman sɔrɔ, ka balo dafalen sɔrɔ, ani ka farikoloɲɛnajɛ kɛ tuma bɛɛ walasa ka farikolo tangacogo sabati.
Aw bɛ boloci kɛ – san o san mura boloci bɛ to fɛɛrɛ ɲumanw dɔ ye walasa ka faratiw dɔgɔya.
Aw bɛ taa dɔgɔtɔrɔso la joona – a sɛgɛsɛgɛli ni a furakɛli bɛ se ka bana taamasiɲɛw kuntaala ni u juguya waati surunya.
Kɛnɛya kɔlɔsili minɛnw minnu bɛ ladilikan di .
Walasa ka dɛmɛ don ka sɔrɔ joona ani ka kɛnɛyako ɲɛnabɔ don o don, aw bɛ a lajɛ ka baara kɛ ni:
Pulse oximeter – bɛ dɛmɛ ka joli la oksizɛni hakɛ kɔlɔsi, kɛrɛnkɛrɛnnenya la ni ninakilidegun taamasiɲɛw bɛ aw la.
Tansiyɔn jateminɛnan – A nafa ka bon mɔgɔ minnu ka bana basigilen tɛ walima mɔgɔkɔrɔba minnu ka dusukunnabana bɛ u la.
Fiɲɛ saniyalan – A bɛ so kɔnɔ fiɲɛ hakɛ ɲɛ ka ɲɛ ni fiɲɛ bɛ sɔrɔ a la.
Saniyafɛnw – Bolo saniyalanw ni banakisɛfagalanw minnu bɛ sɔrɔ dɔlɔ la, olu bɛ dɛmɛ ka banakisɛw jɛnsɛnni dɔgɔya.
Samiya mura bɛ se ka kunbɛn ni kɛnɛya sabatili kɛcogo basigilen ye ani ka a dɔn ka ɲɛ. Ni aw bɛ don o don delinankow ladilan ani ka baara kɛ ni kɔlɔsiliminɛn bɛnnenw ye, aw bɛ se ka dɔ bɔ aw ka bana sɔrɔli la ani ka samiyɛ kɛnɛman sɔrɔ, min tɛ hami ni haminanko ye.
