Maysa nga opisial ti medisina ti mangi-scan iti pasahero para kadagiti pagilasinan ti gurigor iti terminal ti isasangpet ti Sultan Iskandar Muda International Airport idiay Aceh Besar, Indonesia, inton 27 Enero.
No nagdaliasatka iti internasional iti napalabas a 2 a bulan, mabalin a nasabatmo ida: dagiti opisial ti salun-at iti apagbiit a panangitudoda iti termometro a paltog iti mugingmo wenno panagbuyada bayat ti panaglabasmo tapno kitaem dagiti pagilasinan ti panaguyek wenno narigat a panaganges. Adu a pagilian ti mangbuybuya itan kadagiti sumangpet ken pumanaw kadagiti pasahero ti angin a mabalin nga agsagaba iti sakit a viral a Covid-19; Dadduma ti mangikalikagum kadagiti pasahero a mangpunno kadagiti deklarasion ti salun-at. (Dadduma met ti basta mangiparit wenno mangkuarta kadagidiay nabiit pay a naka-outbreak hot spot.)
Mabalin a kasla makapatalged ti langa ti panagruar ken iseserrek, ngem ti kapadasan iti dadduma a sakit ipakitana a manmano unay a madlaw dagiti screener dagiti naimpektaran a pasahero. Idi laeng napan a lawas, walo a pasahero a nagpositibo idi agangay iti Covid-19 ti simmangpet idiay Shanghai manipud Italia ket nalabsanda dagiti screener iti eropuerto a di nadlaw, kas pagarigan. Ket uray no talaga a masarakan dagiti screener ti sagpaminsan a kaso, dandani awan ti epektona iti panaglabas ti panagraira.
'Kamaudiananna, dagiti addang a nairanta a mangtiliw kadagiti impeksion kadagiti agbibiahe ket mangitantan laeng iti lokal nga epidemia ken saan a manglapped iti dayta,' kuna ni Ben Cowling, maysa nga epidemiologo idiay University of Hong Kong. Isu ken dagiti dadduma ket mangibagbaga a ti panagsukimat ket masansan a mairugi tapno mangipakita a ti maysa a gobierno ket agtigtignay, urayno ti epekto ket marginal.
Kaskasdi, kuna dagiti managsirarak, mabalin nga adda dagiti pagimbagan. Panangtingiting ken panangsukimat kadagiti pasahero sakbay nga agsakayda kadagiti eroplano —a mairuar a panangeksamen —mabalin a lapdan ti dadduma a masakit wenno maipasango iti virus nga agbiahe. Ti entry screening, a maaramid iti isasangpet iti destination airport, ket mabalin a maysa a gundaway a mangurnong iti impormasion a pakakontakan a makatulong no mapaneknekan a talaga a nagsaknap ti impeksion bayat ti panagtayab ken mangted kadagiti agbibiahe iti panangiwanwan no ania ti aramidenda no agsakitda.
Ita laeng a lawas, inkari ni US Vice President Mike Pence, a mangidadaulo iti sungbat ti coronavirus, '100% screening' kadagiti direkta a panagtayab manipud Italia ken South Korea nga agturong iti Estados Unidos. Ti Tsina, a nangipadamag laeng iti 143 a baro a kaso idi kalman, 'ket makitinnulong iti internasional tapno mangirugi iti panagruar ken iseserrek nga iskrining nga addaan kadagiti mainaig a rehion nga agsagsagaba kadagiti epidemia,' kinuna ni Liu Haitao, maysa nga opisial iti National Immigration Administration ti China, iti maysa a 1 Marso a komperensia ti prensa idiay Beijing, segun iti brodkaster ti estado a CCTV.
Saan a nalawag no mano a Covid-19 cases screening ti naduktalan iti intero a lubong agingga ita. Di kumurang a maysa a taga-New Zealand ti nalapdan a naglugan iti eroplano a pagbakuit manipud Wuhan, China, kalpasan a napaay iti panangsukimat iti salun-at, impadamag ti New Zealand Herald. Rinugian ti Estados Unidos ti entry screening dagiti umili ti E.U., permanente nga umili, ken dagiti pamiliada a napan idiay China iti uneg ti napalabas a 14 nga aldaw iti 11 nga eropuerto idi 2 Pebrero. (Asinoman a sabali pay a napan idiay China iti uneg dayta a panawen ket saan a makastrek iti pagilian.) Idi 23 Pebrero, 46,016 a biahero ti eroplano ti na-screen; Maysa laeng ti nagpositibo ken naisina para iti pannakaagas, sigun iti 24 Pebrero a report manipud iti US Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Dayta ti nalawag a saan a nangpasardeng iti panagsaknap ti virus idiay Estados Unidos, nga agingga ita nga agsapa ket addaan iti 99 a nakumpirmaan a kaso, segun iti CDC, agraman ti 49 pay kadagiti tattao a naisubli manipud Wuhan ken ti diamond a Princess cruise ship idiay Yokohama, Japan.
Adu dagiti pamay-an a mabalin a mailislis dagiti tattao iti iket. Saan a perpekto dagiti thermal scanner ken handheld thermometer. Ti kadakkelan a pagkurangan ket rukodenda ti temperatura ti kudil, a mabalin a nangatngato wenno nababbaba ngem iti temperatura ti bagi ti kangrunaan, ti kangrunaan a metriko para kadagiti gurigor. Dagiti alikamen ket mangpataud kadagiti palso a positibo agraman dagiti palso a negatibo, sigun iti EU Health Programme. (Dagiti traveler a nabandilia a kas panaggurigor dagiti scanner ket kadawyan a lumasat iti segundario nga iskrining a sadiay dagiti oral, lapayag, wenno kilikili a termometro ket mausar a mangpasingked iti temperatura ti tao.)
Mabalin met nga agtomar dagiti pasahero kadagiti agas a manglapped iti gurigor wenno agulbod maipapan kadagiti sintoma ken no sadino ti ayanda. Kangrunaanna, dagiti naimpektaran a tattao nga adda pay laeng iti incubation phase-da—kayatna a sawen nga awan ti sintomas-da—ket masansan a maliwayan. Para iti Covid-19, dayta a panawen ket mabalin nga adda iti sadinoman iti nagbaetan ti 2 ken 14 nga aldaw.
Maysa a dramatiko a pagarigan ti pannakapaay ti panageksamen iti eropuerto ket nagay-ayam laeng idiay Tsina kalpasan ti walo nga umili ti Tsina, amin nga empleado iti maysa a restawran idiay Bergamo, Italia, ket simmangpet idiay Shanghai Pudong International Airport idi 27 ken 29 Pebrero, segun ti impormasion a napagtitipon manipud kadagiti detalye iti lokal a media ken terse nga anunsio babaen ti Health & Family Planning Committee ti Lishui, ti maysa a siudad idiay Probinsia ti Zhejiang, a daytoy ket nagbeddengan ti Shanghai.
Ti Pudong ket addaan iti patakaran a mangi-scan kadagiti amin a sumangpet a pasahero para iti gurigor babaen ti panagusar ti 'noncontact thermal imaging' manipud idi arinunos ti Enero; Kalikagumanna met kadagiti pasahero nga ireportda ti kasasaadda iti salun-at inton sumangpetda. Saan a nalawag no adda dagiti walo a trabahador iti restawran nga addaan kadagiti sintoma, wenno no kasano ti panangtamingda iti dayta a panagireport. Ngem kalpasan ti panangitulod kadagiti naarkosan a kotse idiay Lishui, ti ilina, maysa kadagiti pasahero ti nagsakit; Isu ket nagpositibo iti SARS-COV-2, ti virus a pakaigapuan ti Covid-19, idi 1 Marso. Kabigatanna, nagpositibo metten dagiti nabati a pito. Isuda ti immuna a nakumpirmaan a kaso iti probinsia ti Zhejiang iti 1 a lawas.
Kamaudiananna dagiti addang a nairanta a mangtiliw kadagiti impeksion kadagiti agbibiahe ket mangitantan laeng iti lokal nga epidemia ken saan a manglapped iti dayta.
Saan met nga adu ti panagtalek ti napalabas a kapadasan. Iti 2019 a repaso iti International Journal of Environmental Research and Public Health, inusigan dagiti managsirarak ti 114 a sientipiko a papel ken report maipapan iti panangeksamen iti makaakar a sakit a naipablaak iti napalabas a 15 a tawen. Kaaduan kadagiti datos ket maipapan iti Ebola, maysa a nakaro a sakit ti virus a ti panawen ti panaginkubasionna ket adda iti sadinoman iti nagbaetan ti 2 nga aldaw ken 3 a lawas. Iti nagbaetan ti Agosto 2014 ken Enero 2016, nasarakan ti repaso, awan uray maysa a kaso ti Ebola ti naduktalan kadagiti 300,000 a pasahero a na-screen sakbay a naglugan kadagiti panagtayab idiay Guinea, Liberia, ken Sierra Leone, nga amin ket addaan kadagiti dadakkel nga epidemia ti ebola. Ngem uppat a naimpektaran a pasahero ti naglusulos iti exit screening gapu ta awan pay ti sintoma.
Kaskasdi, mabalin a nakatulong ti exit screening a nangiturong iti ad-adu pay a draconian travel restrictions babaen ti panangiparangna a dagiti addang ket maar-aramid tapno masalakniban dagiti saan a naapektaran a pagilian, kinuna ti papel, nga insurat da Christos Hadjichristodoulou ken Varvara Mouchtouri ti University of Thessaly ken dagiti kakaduana. Ti pannakaammo a nasabatda koma ti exit screening ket mabalin met a nanglapped iti dadduma a tattao a naisarang iti Ebola manipud uray pay iti panangpadas nga agbiahe.
Ti ngay panag-screen iti sabali a pungto ti panagbiahe? Ti Taiwan, Singapore, Australia, ken Canada ket amin ket nangipatungpal ti iseserrek a panagsukimat para iti nakaro nga acute respiratory syndrome (SARS), nga isu daytoy ket kapada ti Covid-19 ken gapuanan pay babaen ti maysa a coronavirus, bayat ti 2002–03 a panagbettak; Awan ti nanglapped iti aniaman a pasiente. Nupay kasta, ti panagraira ket kaaduanna a linaon ti tiempo a nairugi ti pannakaeksamen, ket naladaw unay a dimteng tapno malapdan ti pannakaipauneg ti SARS: amin nga uppat a pagilian wenno rehion ket addaanen kadagiti kaso. Bayat ti 2014–16 nga epidemia ti Ebola, lima a pagilian ti nagsaludsod kadagiti sumsumrek a biahero maipapan kadagiti sintoma ken mabalin a pannakaisarang kadagiti pasiente ken nasukimaten no adda dagiti gurigor. Saanda met a nakasarak iti uray maysa a kaso. Ngem dua a naimpektaran, asymptomatic a pasahero ti naglusdoy iti entry screening, maysa idiay Estados Unidos ken maysa idiay United Kingdom.
Nangaramid ti China ken Japan kadagiti nasaknap a programa ti iseserrek iti iseserrek bayat ti pandemia ti H1N1 influenza idi 2009, ngem natakuatan dagiti panagadal a dagiti screening ket nakatiliw kadagiti babassit a paset dagidiay aktual a naimpektaran iti virus ken agpada a dagiti pagilian ket addaan iti dakkel a panagbettak uray kaskasano, ipadamag ti grupo iti repasona. Ti iseserrek nga iskrining ket 'inampektibo' iti panangduktal kadagiti naimpektaran a biahero, ti Hadjichristodoulou ken Mouchtouri ket mangibaga ti siensia. Kamaudiananna, dagiti agbibiahe nga addaan kadagiti nakaro a makaakar a sakit ket agparang kadagiti ospital, klinika, ken opisina dagiti mangngagas imbes a matiliwda kadagiti eropuerto. Ket ti panag-screen ket nagastos: Ti Canada ket naggasto ti napattapatta a $5.7 a riwriw iti SARS a panagserrekna iti iseserrek, ken ti Australia ket naggasto ti $50,000 iti tunggal maysa a naduktalan a kaso ti H1N1 idi 2009, ni Hadjichristodouuo ken ni Mouchtouri ket kunada.
Tunggal makaakar a sakit ket agduduma ti kababalinna, ngem saan a namnamaen ti duo nga ad-adda nga epektibo ti panangeksamen iti eropuerto para iti Covid-19 ngem iti SARS wenno pandemic flu. Ket saan la ketdi a dakkel ti epektona iti panaglabas ti panagraira, kuna ni Cowling.
Dua a nabiit pay a panagadal iti panagmodelo ti mangkuestion met iti panangeksamen. Dagiti managsirarak iti European Center for Disease Prevention and Control ket nangikonklusion nga agarup a 75% kadagiti pasahero a naimpektaran iti Covid-19 ken ti panagbiahe manipud kadagiti naapektaran a siudad ti China ket saan a madlaw babaen ti iseserrek a panagsukimat. Ti maysa a panagadal ti maysa a grupo idiay London School of Hygiene & Tropical Medicine ket nangikonklusion a ti panagsukimat iti panagruar ken iseserrek 'ket saan a nalabit a manglapped iti pannakapasa dagiti naimpektaran a biahero kadagiti baro a pagilian wenno rehion a mabalinda a mangimula iti lokal a pannakaipatulod.'
Para kadagiti pagilian a kaskasdi a mangadaptar iti panangeksamen, ipaganetget ti World Health Organization a saan a banag ti basta panangiggem iti thermometer gun. Rumbeng a mangrugi ti exit screening babaen ti panangsukimat iti temperatura ken sintoma ken interbiu kadagiti pasahero para iti mabalin a pannakaisarang kadagiti nangato ti risgona a kontak. Rumbeng a maikkan dagiti sintomatiko a biahero iti kanayonan a medikal a panangeksamen ken panangsubok, ken dagiti nakumpirmaan a kaso ket rumbeng a mayakar iti pannakaisina ken pannakaagas.
Rumbeng a maiparis ti iseserrek iti panangurnong iti datos maipapan iti ayan ti pasiente iti napalabas a sumagmamano a lawas a makatulong inton agangay iti panangsurot kadagiti kontakda. Rumbeng met a maikkan dagiti agbibiahe iti impormasion tapno mapaadu ti pannakaammo iti sakit ken maparegtada a mangsanay iti nasayaat a personal a kinadalus, kuna ti epidemiologist a ni Benjamin Anderson ti Duke Kunshan University.
2020 Asosiasion ti Amerika para iti Panagrang-ay ti Siensia. Amin a karbengan ket naisagana. Ti AAAS ket maysa a kasosio ti Hinari, Agora, Oare, Koro, Relo, Crossref ken Counter.
