ئاماژەی بەوەشکردووە، وەڵامەکانی توڕەیی دەتوانن ببنە هۆی کاریگەری شەپۆل لە سەرانسەری جەستەدا: لە سیستەمی دڵ و خوێنبەرەکانەوە تا سیستەمی دەمارەکانت، هەمووی یارییەکی دادپەروەرانەیە. هەروەها توڕەیی دەتوانێت ببێتە هۆی هەندێک نەخۆشی وەک بەرزی پەستانی خوێن.
پەستانی خوێن چییە ؟
پەستانی خوێن بریتییە لە پەستانی لایەنی خوێن کە لەسەر دیوارەکانی خوێنبەرەکان دروست دەبێت کاتێک بەناویاندا دەڕژێت.
بەگشتی، ئەو پەستانەی خوێن کە ئێمە ئاماژەی پێدەکەین، پەستانی خوێنبەرەکانە.
کاتێک دڵ گرژ دەبێت، بڕێکی زۆر لە فشار لە خوێنبەرەکاندا دروست دەبێت، و ئێمە ئەم فشارە بە پەستانی خوێنی سیستۆلیکی (بەزۆری بە پەستانی بەرز ناودەبرێت) ناودەبەین.
کاتێک دڵ تا سنووری خۆی دەکشێت و دەست دەکات بە پشوودان، فشار لەسەر ئاۆرتەکەش لاواز دەبێت،
پەستانی خوێن لەم کاتەدا پێی دەوترێت پەستانی خوێنی دیاستۆلیک (بەزۆری بە پەستانی نزم ناودەبرێت).
پەستانی بەرز و پەستانی نزم دوو بەهای ئاماژەن بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە ئایا پەستانی خوێنەکەت ئاساییە یان نا.
چۆن دیاری بکەیت کە ئایا پەستانی خوێنت بەرزە؟
پێناسەی بەرزی فشاری خوێن بریتییە لە:
یەکەم: پێویستە لە چەمکی بەرزی فشاری خوێن تێبگەین. بەبێ خواردنی دەرمانی دژە بەرزی فشاری خوێن، بەزۆری بە پەستانی خوێنی سیستۆلیکی بەرزتر یان یەکسان بە 140mmHg و/یان پەستانی خوێنی دیاستۆلیکی بەرزتر یان یەکسان بە 90mmHg پێناسە دەکرێت.
ڕێژەی هۆشیاری بەرزی فشاری خوێن 46.5% یە. نیوەی خەڵکەکە تەنانەت نازانن بەرزی فشاری خوێنیان هەیە. تەنانەت بیریان لەوە نەدەکردەوە کە پشکنینی فشاری خوێن ئەنجام بدەن، بۆیە پێویستە ئەم کۆمەڵە کەسە بە جددی وەربگیرێن.
ئایا پەیوەندی لە نێوان توڕەیی و بەرزی فشاری خوێندا هەیە?
بەگشتی پێیان وایە پەیوەندییەکی دیاریکراو لە نێوان هەڵاوسانی سۆزداری و بەرزبوونەوەی پەستانی خوێندا هەیە و توڕەیی هەڵچوونێکی سۆزدارییە کە ڕەنگە ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن. بەڵام ئایا تووڕەیی دەتوانێت ببێتە هۆی بەرزی فشاری خوێن هێشتا پێویستی بە ڕەچاوکردنی هەندێک دۆخی تایبەت هەیە. ئایا توڕەیی دەتوانێت ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن بەندە بە پلە و ماوەی هەستەکان. ئەگەر توڕەیی کاتی، سووک، یان بەڕێکەوت بێت، ئەوا کاریگەرییەکانی لەسەر پەستانی خوێن تاڕادەیەک سنووردارە. بەڵام ئەگەر توڕەیی بەهێز بێت، بەردەوام بێت، یان بەردەوام بێت، لەوانەیە کاریگەری لەسەر پەستانی خوێن هەبێت. هەندێک لە توێژینەوەکان دەریانخستووە کە هەست و سۆزە نەرێنییە درێژخایەن و بەردەوامەکانی بەردەوام ڕەنگە مەترسی تووشبوون بە بەرزی فشاری خوێن زیاد بکات.
دووەم: ئایا توڕەیی دەتوانێت ببێتە هۆی بەرزی فشاری خوێن بەندە بە باری جەستەیی و شێوازی ژیانی تاکەکەسەکە. ئەگەر کەسێک پێشتر هۆکاری مەترسییەکانی دیکەی بۆ بەرزی فشاری خوێنی هەبێت، وەک قەڵەوی، بەرزبوونەوەی چەوری خوێن، شەکرە و هتد، ئەوا توڕەیی زیاتر دەبێتە هۆی بەرزی فشاری خوێن. سەرەڕای ئەوە، ئەگەر تاکەکان بۆ ماوەیەکی زۆر لە پەستانی بەرز، کاری چڕی بەرز یان ژینگەی ژیاندا بژین، لەوانەیە کاردانەوەی درێژخایەنی فشار ڕووبدات، ئەمەش دەبێتە هۆی بەرزی فشاری خوێن.
هاوڕێیانی ئەم نەخۆشییە سەرەتاییانە، یان ئەوانەی لە دەوروبەریانن کە بەدەست ئەم نەخۆشییە سەرەتاییانە دەناڵێنن، پێویستە سەرنج بدەن. ئەگەر ئەم بارودۆخانە لە کاتی توڕەبووندا ڕوو بدەن، ئەوا دەبێت لە کاتی خۆیدا بچنە بەشی فریاکەوتن:
- دوای توڕەبوون، لەناکاو کەوتنە سەر زەوی و بێهۆش بوو، تەنانەت تووشی گرژبوون بوو، یان بێهێز و لاواز بوو لە لایەکی ئەندامەکانی ئەندامەکان، ناجێگیر لە ڕاگرتنی شتەکان، ڕۆیشتن و لەرزین، نەتوانینی قسەکردن بە ڕوونی، قووتدانی سەختی، سكچوون و ڕشانەوە، و بیر لە جەڵتەی مێشک. پێویستە لە کاتی خۆیدا داوای چاودێری پزیشکی بکرێت.
- توندبوونی سنگ، ئازاری سنگی ڕوون نەکراوە لەگەڵ ئازاری تیشکدانەوە لە شان و پشتی چەپ، لەگەڵ تەنگەنەفەسی، ئارەقەکردنەوە، سكچوون و ڕشانەوە، بە ئەنجینا دادەنرێت و پێویستی بە چاودێری پزیشکی دەستبەجێ هەیە. ئەگەر ئازارەکەش کەم بێتەوە، گرنگە داوای چاودێری پزیشکی بکرێت.
- ئازاری توندی سنگ، ئازاری سەرەوەی سک، سەرگێژخواردن، سكچوون، ڕشانەوە، خایاند بۆ زیاتر لە 15 خولەک، گومانی تووشبوون بە سڕبوونی ماسولکەکانی دڵ.
لە کۆتاییدا، دەتوانرێت ببینرێت کە ئایا توڕەیی دەتوانێت ببێتە هۆی بەرزی فشاری خوێن پرسێکی سادە نییە، هەروەک زۆرێک لە شێوازەکانی چارەسەری پزیشکی چینی تەقلیدی، کە پێویستە شیکارییان لەگەڵ بکرێت بە هاوبەشی لەگەڵ دۆخە تایبەتەکاندا. بۆ ڕێگریکردن لە بەرزی پەستانی خوێن، باشترە گرنگی زیاتر بە ڕێکخستنی خۆراک بدرێت، ژیانێکی باش بپارێزرێت و دوور بکەویتەوە لە ڕوودانی کاردانەوەی درێژخایەنی فشار. جگە لەوەش ئەگەر مێژووی خێزانی بەرزی فشاری خوێنت هەبێت، باشترە بە بەردەوامی پەستانی خوێنەکەت بپشکنیت بۆ ئەوەی بە زووترین کات بیدۆزیتەوە و چارەسەری بکەیت.
پەستانی خوێن لە هەر کات و هەر شوێنێکدا دەگۆڕێت، پێویستی بە چاودێریکردنی درێژخایەن هەیە. چاودێری پەستانی خوێنی بەکارهێنانی ماڵەوە باشترین هاوبەشت دەبێت لە ژیانی ڕۆژانەماندا. ئێستا JoyTech نەک تەنها گەشە دەکات پێوەری پەستانی خوێنی بلوتوز بەڵام هەروەها پەرە بە مۆدێلی کاریگەری تێچوون لە چاودێری پەستانی خوێنی قۆڵ و مەچەک بۆ ئەوەی تۆ هەڵیبژێریت.
