Sochii qaamaa gochuun maaliif dhiibbaa dhiigaa hir'isuu danda'a?
Akkaataan dhiibbaan dhiigaa sochii qaamaatiin dhufu sababoota hedduu kan of keessatti hammate yoo ta’u, kanneen akka sababoota niwuroohumooral, caasaa fi deebii ujummoolee dhiigaa, ulfaatina qaamaa fi dandeettii insuliinii hir’isuu.Addatti gama armaan gadiitiin kan calaqqisu:
1. Sochii qaamaa gochuun hojii narvii of danda’e fooyyessuu, dhiphina sirna narvii Sympathetic hir’isuu, gadhiifamuu catecholamine hir’isuu ykn miira qaamni namaa Catecholamine hir’isuu danda’a.
2. Sochii qaamaa gochuun miira fudhataa insuliinii guddisuu, sadarkaa 'kolestroolii gaarii' - lipoprotein dhangala'aa guddaa qabu dabaluu, sadarkaa 'kolestroolii badaa' - lipoprotein dhangala'aa xiqqaa hir'isuu, sadarkaa Atherosclerosis hir'isuu danda'a.
3. Sochii qaamaa gochuun maashaalee qaama guutuu keessatti sochii qaamaa gochuu, fiber maashaa furdina guddisuu, daayameetira ujummoo dhiigaa guddisuu, elastiiksii dallaa tuubii guddisuu, marsaa wabii qaamolee akka onnee fi sammuu keessatti banaa, dhangala'aa dhiigaa dabaluu, dhiibbaa dhiigaa hir'isuuf haala mijeessuu danda'a.
4. Sochii qaamaa gochuun keemikaalota faayidaa qaban tokko tokko qaama keenya keessa jiran kan akka Endorphins, serotonin fi kkf dabaluu, sadarkaa pilaasmaa renin, Aldosterone fi wantoota biroo dhiibbaa dhiibbaa qaban hir'isuu, dhiibbaa dhiigaa hir'isuu danda'a.
- Narviin ykn miiraan kakaasuun sababa guddaa dhiibbaa dhiigaa yoo ta’u, sochiin qaamaa miira tasgabbeessuu, dhiphina, yaaddoo fi xiiqii salphisuu kan danda’u yoo ta’u, kunis dhiibbaa dhiigaa tasgabbeessuuf faayidaa qaba.
Shaakala kamtu dhiibbaa dhiigaa gadi buusu danda'a?
Ispoortiin hundi humna dhiibbaa dhiigaa hir'isuu hin qabu.Itti gaafatamummaa ulfaataa kana baachuu kan danda’u shaakala erobiik kan akka deemsa, fiigicha, biskileetii, dambalii, shubbisa hawaasummaa suuta jedhu fi jiminaastikii qofa.Keessattuu kanneen armaan gadii gatii guddaa qabu
Yaada: 1.1.
1. Miillaan deemuu.Sochii qaamaa dhiibbaa dhiigaa gadi buusu isa salphaa fi salphaa ta'e, garuu deemsa idilee irraa adda ta'ee saffisa xiqqoo saffisaa barbaada.
2. Jog.Miillaan deemuu caalaa sochii qaamaa gochuu, dhukkubsattoota salphaa ta’aniif mijataadha.Daqiiqaa tokkotti dha'annaa onnee ol'aanaa 120-130 galmaan gahuu danda'a.Yeroo dheeraaf hordofuun dhiibbaa dhiigaa wal irraa hin cinne gadi buusu, dha’annaa onnee tasgabbeessuu, hojii bullaa’insa nyaataa guddisuu fi mallattoolee salphisuu danda’a.Fiigichi suuta jechuu fi yeroon xiqqaa irraa dabaluu qaba;Yeroo hunda daqiiqaa 15-30 fudhachuun gaariidha.
3. Biskileetii yaabbachuu.Sochii obsaa kan hojii onnee fi ujummoolee dhiigaa fooyyessuu danda'u.Yeroo sochii qaamaa goonu, haala sirrii taʼeen dhaabbachuu, olkaʼiinsa qabattoo fi teessoo biskileetii sirreessuu, miila kee haala sirrii taʼeen kaaʼuu fi humna walqixa taʼeen gabatee miila irra tarkaanfachuun barbaachisaa dha.Kutaa tokkotti daqiiqaa 30-60 ni gorfama, saffisa giddu galeessaa qaba.
4. Taayi Chii.Qorannoon tokko tokko akka agarsiisutti dhiibbaan dhiigaa namoota waggaa 50 hanga 89 yeroo dheeraaf Taijiquan hojjetan giddu galeessaan 134/80 Millimeter of mercury yoo ta’u, kunis kan namoota umrii walfakkaataa Taijiquan hin shaakalle irraa haalaan gadi aanaadha (154 /82 Milimeetira meerkikurii).
5. Yoogaan bareedina 'waanuma tokko hojjechuu' jedhus qaba, keessumaa dhukkubsattoota dubartootaa dhiibbaa dhiigaa qabaniif mijataadha.
- Sochii diriiraa (horizontal movement).Saayintistoonni dhiibbaan dhiigaa namoota ammayyaa olka’aan jireenya qajeelaa wajjin walqabatee jiraachuu akka danda’u yaaliidhaan agarsiisaniiru.Jireenyi nama tokkoo harka sadii keessaa lama haala dhaabbataa keessa kan jiru yoo ta’u, magaalota gurguddoo keessatti ammoo namoonni harki sadii ol ta’an haala dhaabbataa keessa jiru.Sochiin diriiraa ciisuu guyyaa guyyaan hir’achaa kan dhufe yoo ta’u, yeroon darbaa deemuun sirni onnee fi ujummoolee dhiigaa garmalee akka fe’amuu fi to’annoo dhiibbaa dhiigaa irratti dhiibbaa uumuun dhiibbaa dhiigaa dabaluudhaaf sababoota keessaa tokko ta’a.Kanaaf, yeroo baayʼee sochii qaamaa diriiraa gochuun dhiibbaa dhiigaa kan akka dambalii, sardama, jiminaastikii supine gochuu fi harkaan lafa haxaaʼuu haala buʼa qabeessa taʼeen toʼachuu dandaʼa.
Shaakala hin malle: 1.1.
Sochii qaamaa anaerobic kan akka ispoortii humnaa, fiigicha saffisaa fi kkf kan akka garmalee gadi jilbeenfachuu, ykn haala qaamaa garmalee jijjiiruu, akkasumas sochiiwwan dirqiin hafuura qabachuu, dhiibbaan dhiigaa saffisaa fi guddaa akka dabalu taasisa, kunis balaadhaaf saaxilamoo ta’anii fi hojjetamuu hin dandeenye.Kana malees, yeroo qorraa dambalii, shubbisa yaangkoo fi sochiiwwan biroos hamma danda’ametti irraa fagaachuu qabu.
Dhukkubsattoonni dhiibbaa dhiigaa qaban sochii qaamaa erga godhanii booda battalumatti bishaan ho’aa dhiqachuu hin qaban, yoo kana hin taane bishaan ho’aan maashaalee fi gogaa vasodilation gochuun dhiigni qaamolee keessoo irraa baay’inaan gara maashaalee fi gogaatti akka yaa’u gochuun ischemia onnee fi sammuutti geessuu danda’a.Haalli sirrii ta’e jalqaba boqonnaa fudhachuun booda mala bishaan ho’aa dhiqachuu filachuudha, kunis gabaabaa ta’ee daqiiqaa 5-10 keessatti xumuramuu qaba.
Gorsa sochii qaamaa dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa qaban hedduu:
Tokkoffaa, karaan dhiibbaa dhiigaa ittisuuf bu’a qabeessa ta’e qoricha fudhachuu yoo ta’u, yaaliiwwan biroo ammoo mala gargaaraa qofa, kan akka wal’aansa sochii qaamaa.Yeroo muraasaaf sochii qaamaa madaalawaa erga godhanii booda, qajeelfama doktoraatiin jijjiirama dhiibbaa dhiigaa dhiheenyatti mulʼate irratti hundaaʼuudhaan doziin qoricha jalqabaa sirreeffamuu akka dandaʼu beekamaadha.Qoricha jaamsanii dhaabuu irraa of qusadhaa, yoo kana hin taane dhiibbaan dhiigaa isin ajjeesee balaa keessa isin galcha.
Lammaffaa, yaaliin sochii qaamaa nama hundaaf hin mijatu.Dhukkubsattoota gatii olka’iinsa idilee qaban, dhiibbaa dhiigaa sadarkaa I fi II, fi dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa sadarkaa III tasgabbaa’aa qaban tokko tokkoof qofaaf mijataadha.Yoo xiqqaate dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa sadarkaa III tasgabbaa’aa hin taane kanneen dhiibbaa dhiigaa irratti jijjiirama guddaa qaban, dhukkubsattoota dhiibbaa dhiigaa cimaa rakkoolee ciccimoo (kan akka arrhythmia cimaa, tachycardia, cerebral vasospasm, onnee dadhabuu, angina pectoris tasgabbaa’aa hin taane, dadhabina kalee), fi dhukkubsattoota yeroo sochii qaamaa dhiibbaa dhiigaa garmalee qaban , kan akka kanneen 220/110 Millimeter ol mercury, sochii qaamaa gochuu hin qaban, irra caalaa boqonnaa.
Ammas sochii qaamaa gochuu kee dura doktora mariisisuun qajeelfama isaanii jalatti meeshaalee sochii qaamaa mijatoo ta’an filachuu qabda.Daataa bp guyyaa guyyaa keessan kan keessan irraa doktora keessan agarsiisuu dandeessu maashinii dhiibbaa dhiigaa ogeessaa akka wabii ta’uuf.Ija jaamsitee namoota kaan hin fakkeessin.Namoonni dhuunfaa garaagarummaa dhuunfaa akka qaban, wanti siif mijatu immoo hunda caalaa akka ta’e beekuu qabda.
QEENXEE baasii xiqqaa kan qabu bp tensiometer filannoo keessan isa fooyya’aa ta’a.
