Café ukax mä juk’a jark’aqasiñatakiw yanapt’aspa:
• Parkinson sat usunïña.
• Diabetes tipo 2 uka usu.
• Jiphilla usu, ukhamaraki jiphilla usu.
• Chuyma usuchjasiña ukhamaraki accidente cerebrovascular.
EE.UU. markanx mä jilïr jaqix niya pä 8 onza café umaw sapa urux umapxi, ukax niya 280 miligramos cafeína ukaniwa.Jila parte wayn tawaqunakataki, kʼumara jilïrinakatakixa, cafeína sat qullax janiw wilan azúcar sat qullax sinti jan waltʼaykaspati.Mä chikatanitxa, sapa uru 400 miligramos cafeína umañax jan kuna usunïkaspas ukhamawa.Ukampis cafeína sat qullax sapa mayniruw mayj mayja jan waltʼayi.
Khititï nayratpach diabetes usunïki ukatakixa, cafeína sat qullax insulinan acción ukar jan waltʼayaspa ukhaxa, wilan azúcar sat qullax jukʼamp jan ukax jukʼamp jiskʼakiwa.Yaqhip diabetes usump usuntat jaqinakatakix niya 200 miligramos de cafeína — mä jan ukax pä 8 onzas ch’iyar café lurat ukar uñtasita — ukax uka jan walt’äwiruw puriyaspa.
Diabetes usunïsta jan ukax wilan azúcar jan utjañapatakix chʼamachasisksta ukhaxa, cafeína sat qullax manqʼan jan sinti utjañapatakix wali askïspawa.
Ukhamarakiw cafeína sat qullax wilarux jan waltʼayi.Cafeína sat qullampi wilax mayj mayjawa.Cafeína sat qullax mä jukʼa tiempotaki ukampis wali jachʼa jilxattaspawa wila presión , janis wila ch’akha usunïkchixa.Kunas wila masinakax jilxattaski ukax janiw qhanakiti.
Yaqhip yatxatirinakax cafeína sat qullax mä hormona jarkʼaqaspawa, uka hormonax arterianak jachʼaptayañapatakiw yanaptʼi sasaw sapxi.Yaqhipanakax cafeína sat qullax glándulas suprarrenales ukanakarux jukʼamp adrenalina apsuñapatakiw yanaptʼi, ukat wilax jukʼampiw jilxattaspa sasaw amuyapxi.
Yaqhep jaqenakajja, sapa kuti cafeína sat umañanak umapki ukanakajja, sapa uruw wilajj jukʼamp jiljjatta, jan umapki ukanakat sipansa.Yaqhepasti cafeína sat umañanak sapa kuti umapki ukanakajja, cafeína sat umañ toleracionaruw puripjje.Ukatwa cafeína sat qullax wilaparux jaya tiempox jan waltʼaykiti.
Wila presión alta usunïsta ukhaxa, cafeína sat umañanak jan umañamati jan ukax jaytañamakiti sasaw kʼumaräñ tuqit yatxattʼat jaqir jisktʼañama.
Administración de Alimentos y Medicamentos ukankirinakax sapxiwa, 400 miligramos urun cafeína umañax jilpach jaqinakatakix janiw kuna jan walt’awis utjkiti.Ukampirus, cafeína ukax wilaman jan walt’ayatapat llakissta ukhax yant’añamawa, cafeína ukax 200 miligramos ukharuw urux umañama — niya pachpakiw mä jan ukax pä 8 onzas tazas de café ch’iyara lurata.
Amtañani, café, energía bebidas ukat yaqha umañanakan cafeína ukax kunayman markan ukhamarak kunjams wakicht’asi ukarjamaw mayjt’i.
Ukatxa, wilax presión alta usunïsta ukhaxa, jankʼakiw cafeína sat qullampi jan umañama, kunattix naturaljamaw wilax jilxattaspa, sañäni, ejercicio luraña jan ukax janchi tuqit chʼama irnaqaña.Ukajj jukʼamp wakiskiriwa, jumatï anqanksta ukat chʼamachasisksta ukhajja.
Cafeína sat qullax wilamar jilxatayaspati janicha uk yatiñatakixa,... wilax chʼamañchtʼatawa ukat 30 jan ukax 120 minutonakaw wasitat umaña. janïr mä café jan ukax yaqha cafeína umañanak umkasax Wilax niya 5 jan ukax 10 puntonak jilxattaspa ukhaxa, inas cafeína sat qullax wilax jilxattaspa sasaw amuyasma.
Ak amtañamawa, chiqpach cafeína ukax mä café jan ukax té ukan utjki ukax mä juk’a mayjt’aspawa.Factores ukhamaraki proceso ukatxa cerveza lurañataki pachaxa nivel de cafeína uksaruwa jan walt’ayi.Umañax wali askiwa — café jan ukax yaqha umañas — qawqha cafeína ukax utji uk amuyt’añataki.
Cafeína uk jan sinti umañatakix jukʼat jukʼatwa walja urunakat mä semanakama lurañax wali askixa, ukhamatwa jan pʼiqi usump usuntañataki.Ukampis kuna qullanaksa umasma uk pä kuti uñakiptʼañamawa, kunattix yaqhip thaya qullanakax cafeína sat qullampi luratawa.Ukax p’iqi usu qullanakanx juk’ampiw utji.