Kafe bɛ se ka lakana dɔw di:
• Parkinson ka bana.
• Sukarodunbana suguya 2.
• Sugunɛbana, sugunɛ kansɛri fana sen bɛ o la.
• Dusukun tantanni ni sɔgɔsɔgɔninjɛ.
Ameriki jamana kɔnɔ, mɔgɔkɔrɔba min bɛ kafe tasa fila ɲɔgɔn min tile kɔnɔ, o bɛ se ka kɛ kafeminkutu miligaramu 280 ɲɔgɔn ye. Baliku denmisɛnni minnu kɛnɛman don, a bɛ i n’a fɔ kafeminkutu tɛ a ye ko a bɛ se ka nɔ bila sukaro hakɛ la. Ni a bɛ kɛ ka a kɛ ka kafeminkutu miligaramu 400 sɔrɔ tile kɔnɔ, a bɛ i n’a fɔ a farati tɛ. Nka, kafeminkutu bɛ mɔgɔ bɛɛ minɛ cogo wɛrɛ la.
Jabɛtibana bɛ mɔgɔ min na kaban, kafeminkutu nɔ bɛ se ka kɛ inisɔndiya baara la, o bɛ se ka kɛ sababu ye ka sukaro hakɛ caya walima ka a dɔgɔya. Jabɛtibana bɛ mɔgɔ dɔw la, kafeminkutu mililigaramu 200 ɲɔgɔn — o bɛ bɛn kafe nɛrɛma tasa kelen fo 8 ma min bɛ kɛ 8 fo fila ye — o bɛ se ka kɛ sababu ye ka o nɔ in bila.
Ni sukarodunbana bɛ aw la walima ni aw bɛ ka gɛlɛya sɔrɔ ka aw ka sukaro hakɛ kunbɛn, o bɛ dan sigi kafeminkutu hakɛ la aw ka dumuni na, o bɛ se ka nafa sɔrɔ.
O cogo kelen de bɛ kɛ kafeminkutu nɔ na tansiyɔn na. Tansiyɔn jaabi min bɛ sɔrɔ kafeminkutu la, o ni mɔgɔ ni mɔgɔ tɛ kelen ye. kafeminkutu bɛ se ka kɛ sababu ye ka dɔ fara aw ka Tansiyɔn , hali ni tansiyɔn jiginni tɛ aw la. A ma jɛya ko mun bɛ kɛ sababu ye ka tansiyɔn jiginni in bila mɔgɔ la.
Sɛgɛsɛgɛlikɛla dɔw dalen b’a la ko kafeminkutu bɛ se ka ɔrimɔni dɔ bali min bɛ dɛmɛ ka aw ka joli siraw bonya. Dɔw fana b’a miiri ko kafeminkutuw bɛ kɛ sababu ye ka aw ka surɔfiyenbanakisɛw bɔ ka caya, o bɛ a to aw ka tansiyɔn bɛ bonya.
Mɔgɔ dɔw minnu bɛ kafeminkutuw min tuma bɛɛ, olu ka don o don tansiyɔn hakɛ ka bon ka tɛmɛ mɔgɔ si kana min. Mɔgɔ wɛrɛ minnu bɛ kafeminkutuw min tuma bɛɛ, olu bɛ kafeminkutu muɲu. O de kosɔn, kafeminkutu tɛ nɔ mɛn u ka tansiyɔn na.
Ni tansiyɔn bɛ aw la, aw bɛ aw ka kɛnɛyabaarakɛla ɲininka hali ni aw ka kan ka dan walima ka a dabila kafeminkutuw minni na.
Dumuni ni furako ɲɛmɔgɔso ko miligaramu 400 don kɔnɔ, kafeminkutu bɛ kɛ mɔgɔ fanba la. Nka, ni aw jɔrɔlen don kafeminkutu nɔ na aw ka tansiyɔn na, aw bɛ a ɲini ka dan sigi kafeminkutu hakɛ la aw bɛ min min ka se miligaramu 200 ma tile kɔnɔ — a hakɛ bɛ bɛn hakɛ kelen ma min bɛ kɛ ka kafemugu dunta 8 fo fila ta.
Aw ye aw hakili to a la ko kafeminkutu hakɛ min bɛ kafe la, fanga minfɛnw na ani minfɛn wɛrɛw la, o bɛ danfara ka kɛɲɛ ni a kɛcogo ye ani a labɛncogo ye.
Ani fana, ni tansiyɔn jiginni bɛ aw la, aw bɛ aw yɛrɛ tanga kafeyini ma joona sani baara minnu bɛ dɔ fara aw ka tansiyɔn kan, i n’a fɔ farikoloɲɛnajɛ walima farikolo gɛlɛya. O nafa ka bon kɛrɛnkɛrɛnnenya la ni aw bɛ kɛnɛma ani ka aw yɛrɛ degun.
Walasa ka a dɔn ni kafeminkutu bɛ se ka aw ka tansiyɔn wuli, aw bɛ aw ka . Tansiyɔn tali sani aw ka kafe min walima kafeminkutu wɛrɛ min na, o kɔ aw bɛ segin o kan miniti 30 fo miniti 120 o kɔfɛ. Ni aw ka tansiyɔn bɛ bonya ni hakɛ 5 fo 10 ɲɔgɔn ye, aw bɛ se ka kafeminkutuw ka se ka tansiyɔn caya.
Aw k’a to aw hakili la ko kafe walima te tasa hakɛ yɛrɛ bɛ se ka ɲɔgɔn ta dɔɔni dɔɔni. Fɛn minnu bɛ kɛ i n’a fɔ a baaracogo ani a dilanni waati bɛ nɔ bila kafeminkutu hakɛ la. A ka fisa ka i ka minfɛn lajɛ — a kɛra kafe ye wo, a kɛra minfɛn wɛrɛ ye wo — walasa ka hakilina sɔrɔ kafeminkutu hakɛ la.
Kafeminkutuw tigɛcogo ɲuman ye ka o kɛ dɔɔni dɔɔni tile damadɔ kɔnɔ ka se dɔgɔkun kelen ma walasa u kana u yɛrɛ tanga u ka kungolodimi ma. Nka aw bɛ se ka fura minnu ta, aw bɛ olu lajɛ siɲɛ fila, barisa farigan fura dɔw bɛ dila ni kafeminkutu ye. O bɛ kɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la kungolodimi furaw la.
