हायपरटेन्शन, सर्वात सामान्य जुनाट आजारांपैकी एक, व्यापकपणे ओळखला जातो परंतु तरीही बर्‍याच जणांचा गैरसमज होतो. सध्याचा डेटा असे दर्शवितो की चीनमधील 200 दशलक्षाहून अधिक प्रौढांना उच्च रक्तदाब ग्रस्त आहे. त्याचे प्रमाण असूनही, त्याच्या प्रतिबंध आणि उपचारांविषयी गैरसमज कायम आहेत.
17 मे हा जागतिक उच्च रक्तदाब दिवस आहे आणि आम्हाला आशा आहे की या तज्ञांच्या टिप्स आपल्याला उच्च रक्तदाबशी संबंधित त्रास टाळण्यास मदत करू शकतील.
उच्च रक्तदाब समजून घेणे
हायपरटेन्शन ही एक प्रणालीगत स्थिती आहे जी एलिव्हेटेड ब्लड प्रेशरद्वारे दर्शविली जाते. नॅशनल हेल्थ कमिशनच्या म्हणण्यानुसार, अँटीहाइपरटेन्सिव्ह औषधांचा वापर न करता रक्तदाब वाचन तीन स्वतंत्र प्रसंगी 140/90 मिमीएचजीपेक्षा जास्त असल्यास निदान केले जाते. हे निदान जीवनशैली हस्तक्षेप आणि शक्यतो औषधाची हमी देते.
फुवाई हॉस्पिटलमधील हायपरटेन्शन सेंटरचे उपसंचालक डॉ. मा वेनजुन यांनी यावर जोर दिला की रक्तदाब वैयक्तिक घटना, रोग, मानसशास्त्रीय राज्य आणि अनुवांशिक घटकांमुळे प्रभावित होऊ शकतो, ज्यामुळे काही लोकांना उच्च रक्तदाब होण्यास अधिक संवेदनशील होते.
आश्चर्याची बाब म्हणजे, उच्च रक्तदाब होण्याचे प्रमाण तरुण लोक आणि अगदी मुलांमध्येही वाढत आहे, बर्‍याचदा अस्वास्थ्यकर जीवनशैलीमुळे. डॉ. मा नमूद करतात की वृद्धांमध्ये उच्च रक्तदाब धमनीच्या कडकपणाशी जोडला जातो आणि वेगळ्या सिस्टोलिक हायपरटेन्शन म्हणून सादर केला जातो, तर तरुण व्यक्ती सामान्यत: जीवनशैली, आहारातील हबिट्स आणि तणावामुळे एलिव्हेटेड सिस्टोलिक आणि डायस्टोलिक प्रेशर किंवा वेगळ्या डायस्टोलिक हायपरटेन्शन दर्शवितात.
जोखीम घटक आणि लक्षणे
उच्च-तणावग्रस्त नोकरीतील व्यक्ती, जे उच्च-मीठ आणि उच्च चरबीयुक्त आहार घेतात, ज्यांना व्यायामाची कमतरता आहे आणि जे धूम्रपान करतात किंवा जास्त प्रमाणात पितात त्यांना जास्त धोका असतो. याव्यतिरिक्त, लठ्ठपणा आणि अनुवांशिक पूर्वस्थितीमुळे मुले आणि पौगंडावस्थेतील उच्च रक्तदाबचा धोका वाढू शकतो.
कोव्हिड -१ (साथीचा रोग) सर्व साथीचा रोग वैयक्तिक आरोग्याबद्दल जागरूकता वाढवितो, ज्यामुळे अधिक घरे वैद्यकीय उपकरणे ठेवतात रक्तदाब मॉनिटर्स . सतत चक्कर येणे, डोकेदुखी, धडधडणे, छातीची घट्टपणा, अस्पष्ट दृष्टी किंवा नाकपुडी अशी लक्षणे उच्च रक्तदाब दर्शवू शकतात आणि वैद्यकीय सल्लामसलत करण्यास सूचित करतात.
हायपरटेन्सिव्ह रूग्णांना नेहमीच औषधाची आवश्यकता असते?
एक सामान्य श्रद्धा असा आहे की उच्च रक्तदाब निदान म्हणजे अँटीहाइपरटेन्सिव्ह औषधांवर आजीवन अवलंबित्व. तथापि, हे प्रकरण अपरिहार्यपणे नाही. झियान्गीया हॉस्पिटलचे उपाध्यक्ष डॉ. लिऊ लाँगफेई स्पष्ट करतात की 90% पेक्षा जास्त उच्च रक्तदाब प्रकरणे अज्ञात कारणांसह प्राथमिक उच्च रक्तदाब आहेत आणि बरे करणे कठीण आहे परंतु व्यवस्थापित करण्यायोग्य आहे. उर्वरित प्रकरणे दुय्यम उच्च रक्तदाब आहेत, जी अंतर्निहित स्थितीवर उपचार करून नियंत्रित किंवा सामान्य केली जाऊ शकते.
उच्च रक्तदाब व्यवस्थापनात जीवनशैली सुधारणे महत्त्वपूर्ण आहे हे तज्ञ सहमत आहेत. झियुआन हॉस्पिटलच्या हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी विभागाचे सहयोगी मुख्य चिकित्सक डॉ. गुओ मिंग सूचित करतात की सौम्य उच्च रक्तदाब असलेल्या रूग्ण (१/०/१०० मिमीएचजीच्या खाली) कमी-सेकंद आहार आणि वजन नियंत्रणासारख्या निरंतर निरोगी सवयीद्वारे औषधाची आवश्यकता कमी किंवा दूर करण्यास व्यवस्थापित करू शकतात. झियानग्या थर्ड हॉस्पिटलचे मुख्य चिकित्सक डॉ. काओ यू यांनी जोडले की नव्याने निदान झालेल्या हायपरटेन्सिव्ह रूग्ण, विशेषत: १/०/१०० मिमीएचजीपेक्षा कमी वाचन असलेले तरुण आणि कोणतीही लक्षणीय लक्षणे किंवा कॉमॉर्बिडिटीज, त्यांचे रक्तदाब जीवनशैलीतील बदलांद्वारे सामान्य दिसू शकत नाहीत.
आहार आणि जीवनशैलीच्या शिफारसी
हायपरटेन्सिव्ह प्रौढांसाठी 'आहारविषयक मार्गदर्शक तत्त्वे (2023 संस्करण)' पोटॅशियम-समृद्ध पदार्थ वाढविण्याची, हलके आहार राखण्यासाठी आणि चरबी आणि कोलेस्ट्रॉलचे जास्त पदार्थ टाळण्याची शिफारस करतात. हे फायबर-समृद्ध फळे आणि भाज्या, मध्यम प्रमाणात धान्य आणि कंद आणि दुग्धशाळा, मासे, सोया आणि संबंधित उत्पादनांसारख्या स्त्रोतांमधून प्रथिने घेण्याचा सल्ला देते.
शिवाय, तज्ञ हायपरटेन्सिव्ह रूग्णांना आणि उच्च-सामान्य रक्तदाब असलेल्या लोकांना नियमितपणे व्यायामासाठी, निरोगी वजन राखण्यासाठी, धूम्रपान सोडणे, अल्कोहोलचे सेवन मर्यादित करणे आणि तणाव कमी करण्याचा सल्ला देतात.
नियमित रक्तदाब देखरेख आणि चांगल्या स्वयं-व्यवस्थापन पद्धती देखील आवश्यक आहेत.
एक साधा, पोर्टेबल होम ब्लड प्रेशर मॉनिटर दररोजच्या वाचनाचा मागोवा घेण्यास मदत करू शकते, एखाद्याच्या आरोग्याबद्दल मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान करते आणि दैनंदिन जीवनाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी अधिक आरामशीर दृष्टिकोन सक्षम करते.
आयएसओ 13485 द्वारे मंजूर होम ब्लड प्रेशर मॉनिटर्सचे अग्रगण्य निर्माता जॉयटेक हेल्थकेअर अधिकाधिक नवीन ईयू एमडीआर प्रमाणित नवीन टेन्सिओमीटर विकसित करीत आहे.
