Egbea (June 6th) nye 28th National 'Eye Care Day'.
Le ɖeviwo gome la, ŋkukpɔkpɔ ta kpɔkpɔ kple mɔxexe ɖe nukpɔkpɔwo nu nye nusɔsrɔ̃ vevi aɖe ŋutɔ le ɖevimenɔɣi. Eŋutinunyalawo ɖoa ŋku edzi na dzilawo be woaɖɔ wo viwo ƒe anyinɔƒe si mesɔ o ɖo le gbesiagbegbenɔnɔ me enumake, eye vevietɔ wu la, be woaɖu wo viwo ƒe elektrɔnik-nuawo zazã ɣeyiɣi didi eye woazã wo kplikplikpli dzi, aƒoe ɖe wo viwo nu be woaƒo wo ɖokui ɖe kamedede le gota, akpɔ egbɔ be wodɔ alɔ̃ nyuie, eye woaɖu nuɖuɖu geɖe wu siwo ɖea vi na woƒe ŋkuwo.
Le ame tsitsi siwo le lãmesẽ me gome la, ele be míalé be na míaƒe ŋkuwo hã to adzɔge tso elektrɔnikmɔ̃wo gbɔ kple kamedede geɖe wu me.
Le ƒuƒoƒo si me ʋusɔgbɔdɔ le gome la, ele be míaƒo asa na ŋku ƒe nugbegblẽ le ʋusɔgbɔdɔ ƒe kuxiwo ŋu.
Nusi gblẽa nu le ʋusɔgbɔdɔ ŋu wue nye eƒe kuxiwo. Ʋu ƒe sisi si dzi womeɖu o ɣeyiɣi didi ate ŋu ahe kuxi vovovowo abe dzitodzito me dɔléle, ʋusɔgbɔdɔ, kple ayikudɔléle ene vɛ. Le nyateƒe me la, ʋusɔgbɔdɔ hã ate ŋu anye afɔku na ŋkuwo ƒe lãmesẽ. Le nyatakakawo nu la, ne ʋu ƒe sisi dzi kpɔkpɔ menyo o la, dɔnɔawo ƒe 70% axɔ fundus lesions.
Ŋkudɔ kawoe ʋusɔgbɔdɔ ate ŋu ahe vɛ?
Ðeko ʋusɔgbɔdɔléla geɖe nya alesi woanoe be woatsɔ akpɔ woƒe ʋu ƒe sisi dzii, gake womesusui kpɔ be ʋusɔgbɔdɔ ate ŋu agblẽ nu le ame ŋu hã o, eyata womedi atikewɔwɔ tso ŋkudɔdala gbɔ kpɔ alo wodo woƒe ŋkuwo ƒe ƒuƒoƒo kpɔ o.
Esi ʋusɔgbɔdɔ ƒe ŋgɔyiyi le sesẽm ɖe edzi la, ʋusɔgbɔdɔléla siwo nɔa anyi didi ɣeyiɣi didi ate ŋu ahe ʋuka me ʋu ƒe sisi le ŋutilã me vɛ. Ʋusɔgbɔdɔ si nɔa anyi didi si me lãmenugbagbeviwo ƒe dɔwɔwɔ nyuie o ate ŋu ana ŋkudɔ si me ʋusɔgbɔdɔ le, kpakple tɔtrɔ siwo vaa ʋu ƒe sisi le ʋuka suewo me ƒe microaneurysms me le ŋkuwo me.
Mɔxexe ɖe Ŋkudɔléle si me ʋusɔgbɔdɔ le nu .
l Ele be woalé ŋku ɖe dɔnɔ siwo ŋu ʋusɔgbɔdɔ le ŋu ƒe sia ƒe .
Ne wonya kpɔ ʋusɔgbɔdɔ le eŋu ko la, ele be woalé ŋku ɖe fundus la ŋu enumake. Ne ʋusɔgbɔdɔ ƒe ŋkudɔ aɖeke mele eme o la, ele be woagbugbɔ ŋku alé ɖe fundus la ŋu ƒe sia ƒe, eye woate ŋu awɔ fundoscopic dodokpɔ tẽ gbã. Le dɔnɔ siwo ŋu ʋusɔgbɔdɔ le ƒe etɔ̃ kple edzivɔ, vevietɔ amesiwo ƒe ʋu ƒe sisi dzi kpɔkpɔ mesɔ nyuie o gome la, wokafui be woawɔ ƒe sia ƒe ƒe fundus dodokpɔ be woatsɔ ade dzesi fundus ƒe abiwo kaba ahada wo.
l Ene fia be woaxe mɔ ɖe ʋusɔgbɔdɔ kple ŋkudɔléle nu .
Togbɔ be ʋusɔgbɔdɔ ate ŋu agblẽ nu le ŋkuwo ŋu hã la, mègatsi dzi fũ o. Ne wolé ʋusɔgbɔdɔléla akpa gãtɔ ƒe ʋu ƒe sisi me ɖe asi le afisi sɔ nyuie eye wòli ke la, ekpɔa ŋusẽ gã aɖe ɖe ŋkudɔ si me ʋusɔgbɔdɔ le ƒe mɔxexe kple eƒe hayahaya dzi. Le mɔxexe ɖe enu gome la, woate ŋu ade dzesi nya ene siwo gbɔna:
1. Ʋu ƒe sisi dzi kpɔkpɔ .
Enyo Ʋu ƒe sisi dzi kpɔkpɔ ate ŋu aɖe fundus ƒe abiwo ƒe dzɔdzɔ dzi akpɔtɔ. Eyata ehiã be woawɔ ɖe ɖɔktaa ƒe mɔfiamewo dzi pɛpɛpɛ be woazã ʋusɔgbɔdɔtikewo. Atikewo zazã edziedzi ate ŋu ana ʋu ƒe sisi nagali ke o, si ahe kuxi vovovowo vɛ. Le ɣeyiɣi ma ke me la, ehiã be woawɔe edziedzi . Lé ŋku ɖe ʋu ƒe sisi ŋu eye nàse ʋu ƒe sisi ƒe nɔnɔmea gɔme enumake. Woɖo aɖaŋu be ʋusɔgbɔdɔlélawo nawɔ afɔɖeɖe atsɔ alé ŋku ɖe woƒe fundus ŋu ƒe sia ƒe.
2. Agbenɔnɔ ƒe nɔnɔmewo .
Dze agbagba nàƒo asa na wò ta dzi ɖeɖe kpɔtɔ be nàkɔ nu kpekpewo ɖe dzi, eye mègazã ŋusẽ fũ akpa ne èle dɔgboa me be màgana ʋu nado le ʋuka siwo me ʋu sina tona me o.
3. Lé ŋku ɖe nuɖuɖu ŋu .
Ðu amagbewo, atikutsetsewo, kple protein nuɖuɖu siwo le nyonyome nyuie wu be woatsɔ axe mɔ ɖe sodium kple ami ɖuɖu nu. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ehiã be woadzudzɔ atamanono kple ahanono, alé ŋku ɖe dɔ kple ɖiɖiɖeme ƒe dadasɔ ŋu, alé ŋku ɖe nuɖuɖu ŋu, ade kame nyuie, alé alɔ̃ nyuie, eye wòana seselelãme si li ke nanɔ anyi.
4. Kpɔ wò kpekpeme dzi eye nàƒo asa na lolo akpa akpa .
Ne èbi ɖe agbemenya suesuesuewo me la, mègabla wò awu te, awudziwui ƒe kɔla sesĩe akpa, ana wò kɔ naɖe asi le eŋu o, ale be wò ahɔhɔ̃ nate ŋu axɔ ʋu ƒe nunyiame si sɔ.
JoyTech Healthcare nye atike nyuiwo wɔwɔ na wò lãmesẽ me nɔnɔ. Aƒeme Zã Ʋu ƒe Nyaƒoɖeamenu Dzikpɔmɔ̃wo anye wò zɔhɛ nyuitɔ.