Namuntlha (June 6th) i ra vu 28 ra rixaka ra 'Siku ra Nkhathalelo wa Mahlo'.
Eka vana, ku sirhelela ku vona ka mahlo ni ku sivela ku vona ka mahlo i dyondzo ya nkoka swinene evuhlangini.Vativi va tsundzuxa vatswari ku hatlisa va lulamisa ndlela leyi vana va vona va tshameke kahle ha yona evuton’wini bya siku na siku, naswona xa nkoka swinene, va lawula ku tirhisa ka vana va vona swilo swa elektroniki nkarhi wo leha ni le kusuhi, va khutaza vana va vona leswaku va endla vutiolori bya miri ehandle, va tiyiseka leswaku va etlela hi laha ku eneleke ni ku dya swakudya swo tala leswi swi pfuna ematihlweni ya vona.
Eka vanhu lavakulu lava hanyeke kahle, hi fanele hi tlhela hi khathalela mahlo ya hina hi ku tshama ekule ni swilo swa elektroniki ni ku endla vutiolori lebyi engetelekeke.
Eka ntlawa lowu nga na nsusumeto wa le henhla wa ngati, hi fanele ku papalata ku onhaka ka mahlo hikwalaho ka swiphiqo swa nsusumeto wa le henhla wa ngati.
Khombo lerikulu ra nsusumeto wa le henhla wa ngati wu huma eka swiphiqo swa yona.Ntshikelelo wa ngati lowu nga lawulekiki nkarhi wo leha wu nga vanga swiphiqo swo hambana-hambana swo tanihi ku pfimba ka misiha ya mbilu, ku fa ka misiha ni vuvabyi bya tinso.Entiyisweni, nsusumeto wa le henhla wa ngati wu nga tlhela wu va ekhombyeni eka rihanyo ra mahlo.Kuya hi data, loko vulawuri bya nsusumeto wa ngati byi nga ri kahle, 70% wa vavabyi va ta va na swirhumbana swa fundus.
Hi wahi mavabyi ya mahlo lama nga vangaka nsusumeto wa le henhla wa ngati?
Vavabyi vo tala va nsusumeto wa le henhla wa ngati va tiva ntsena ku nwa mirhi yo lawula nsusumeto wa ngati ya vona, kambe a va si tshama va ehleketa leswaku nsusumeto wa le henhla wa ngati na wona wu nga vanga ku onhaka ka mahlo, hikwalaho a va si tshama va lava vutshunguri eka dokodela wa mahlo kumbe ku kambela fundus ya mahlo ya vona.
Loko ku kula ka nsusumeto wa le henhla wa ngati ku nyanya, vavabyi va nsusumeto wa le henhla wa ngati lava nga heriki va nga ha vanga swirhumbana swa fambiselo ra misiha.Nsusumeto wa le henhla wa ngati lowu nga heriki lowu nga na vulawuri byo biha bya sisiteme wu nga vanga hypertensive retinopathy, xikan’we na ku cinca eka subconjunctival bleeding microaneurysms ematihlweni.
Ku sivela vuvabyi bya mahlo bya nsusumeto wa le henhla wa ngati
l Vavabyi lava nga na nsusumeto wa le henhla wa ngati va fanele ku kamberiwa fundus ya vona ya mahlo lembe na lembe
Loko se u kume leswaku u ni nsusumeto wa le henhla wa ngati, fundus yi fanele yi kamberiwa hi ku hatlisa.Loko ku nga ri na hypertensive retinopathy, fundus yi fanele ku kamberiwa nakambe lembe na lembe, naswona ku nga rhanga ku endliwa ku kamberiwa hi ku kongoma hi fundoscopic.Eka vavabyi lava nga ni matimu ya nsusumeto wa le henhla wa ngati ku tlula malembe manharhu, ngopfu-ngopfu lava vulawuri bya vona bya nsusumeto wa ngati byi nga riki byinene, swa bumabumeriwa leswaku va kamberiwa lembe ni lembe ra fundus leswaku va hatla va kuma ni ku tshungula swirhumbana swa fundus.
l Tinhla ta mune to sivela nsusumeto wa le henhla wa ngati na vuvabyi bya mahlo
Hambileswi nsusumeto wa le henhla wa ngati wu nga vaka ni khombo ematihlweni, u nga vileli ngopfu.Loko nsusumeto wa ngati wa vavabyi vo tala lava nga ni nsusumeto wa le henhla wa ngati wu hlayisiwa wu ri eka mpimo lowu faneleke naswona wu tshamisekile, wu ni vuyelo lebyikulu eka ku sivela ni ku hola ka vuvabyi bya mahlo bya nsusumeto wa le henhla wa ngati.Hi mayelana na nsivelo, tinhla ta mune leti landzelaka ti nga xiyiwa:
1. Ku lawula nsusumeto wa ngati
Kahle ku lawula nsusumeto wa ngati swi nga hunguta mpimo wa ku humelela ka swirhumbana swa fundus.Hikwalaho, swa laveka ku landzela swiletelo swa dokodela hi ku helela leswaku u tirhisa mirhi leyi hungutaka nsusumeto wa ngati.Ku tirhisiwa ka mirhi hi ndlela leyi nga tshamisekangiki swi nga vanga ku nga tshamiseki ka nsusumeto wa ngati, leswi vangaka nxaxamelo wa swiphiqo.Hi nkarhi lowu fanaka, swa laveka nkarhi na nkarhi languta nsusumeto wa ngati naswona hi ku hatlisa u twisisa xiyimo xa nsusumeto wa ngati.Ku ringanyetiwa leswaku vavabyi lava nga ni nsusumeto wa le henhla wa ngati va teka goza ro kambela fundus ya vona lembe ni lembe.
2. Mikhuva yo hanya
Ringeta ku papalata ku ehlisa nhloko ya wena leswaku u tlakusa swilo swo tika, naswona u nga tirhisi matimba yo tala loko u pfimba leswaku u papalata ku vanga ku huma ngati eka misiha ya ngati ya fundus.
3. Nyikela nyingiso eka swakudya
Dyana miroho yo tala, mihandzu ni swakudya swa xiyimo xa le henhla leswi nga ni tiphrotheyini leswaku u hunguta ku dya sodium ni mafurha.Ku engetela kwalaho, swa laveka ku tshika ku dzaha fole ni byala, ku nyikela nyingiso eka ku ringanisela ka ntirho ni ku wisa, ku nyikela nyingiso eka swakudya, ku endla vutiolori hi ndlela leyi faneleke, ku hlayisa vurhongo lebyi eneleke ni ku hlayisa moya lowu tiyeke.
4. Lawula ntiko wa wena naswona u papalata ku nyuhela ngopfu
Hi ku tiva vuxokoxoko lebyintsongo bya vutomi, u nga bohi swiambalo swa wena swa le ndzeni, khola ya hembe hi matimba ngopfu, u endla leswaku nhamu ya wena yi ntshunxeka, leswaku byongo bya wena byi ta kuma swakudya leswi eneleke swa ngati.
Joytech healthcare yi endla switirhisiwa swa khwalithi eka vutomi bya wena bya rihanyo. Switirhisiwa swa xidijitali swa nsusumeto wa ngati leswi tirhisiwaka ekaya swi ta va mutirhisani wa wena wo antswa.
