COVID-19 dɔlékui ƒomevi yeyewo le xexeame katã kplɔm. Ame siwo ŋu dzitodzito me dɔlélewo kple ahɔhɔ̃mekawo ƒe dɔlélewo le la le bɔbɔe be woadze COVID-19 dɔlékuia dzi. Eŋutinunyalawo gblɔ be COVID-19 anɔ anyi kpli mí ɣeyiɣi didi aɖe, emegbe gbesiagbe numame nyuiwo kpena ɖe míaƒe ŋutilã ƒe lãmesẽ ŋu ŋutɔ.
Na wòakɔ nu ɖe dzi. Esi nèle aɖututum la, kɔ afɔ ɖeka. Count to 60. Gbugbɔe kple afɔ kemɛa. Menye ɖeko kamedede sue sia nana wò dadasɔ nyona ɖe edzi, si hiã vevie be nàxe mɔ ɖe anyidzedze nu ne èle tsitsim ko o, ke ekpɔa egbɔ be ètsɔa brɔs brɔs le aɖabaƒoƒo eve siwo wò aɖudɔdala kafu la hã me.
Miɖu nu le tɔmelãwo me. De tɔmelãwo nuɖuɖua me zi eve ya teti le kwasiɖa me. 'Míenya be ame siwo ɖua tɔmelã geɖe kwasiɖa sia kwasiɖa la nɔa agbe didi wu eye dzidɔ hã mesɔ gbɔ o wu ame siwo meɖua nu o,' Andersen gblɔ. Salmon, ta me trout, tuna, kple flounder da sɔ nyuie le omega-3 ami siwo sɔ gbɔ kple mercury ƒe agbɔsɔsɔ si mebɔ o dome. Gake ne èfɔ fu la, ɖo seɖoƒe na tɔmelãwo kple lãgbalẽgolo siwo ƒe kpekpeme nye ounces 12 le kwasiɖa me. Ƒo asa na ƒumelã klitsu, yiɖɔɖɔ, fia mackerel, kple tilefish, siwo me mercury sɔ gbɔ ɖo.
Ditch le chips la me. Kwasiɖa sia kwasiɖa la, tsɔ nuɖuɖu ɖeka si ŋu wotrɔ asi le la ƒu gbe -- kuki, crackers, alo potato chips, eye nàtsɔ akɔɖu, atadi dzĩ, alo atikutsetse alo amagbe bubuwo aɖɔlii. 'Atikutsetse kple amagbe siwo le amadede vovovowo me ɖuɖu ana wò ʋu ƒe sisi naɖiɖi eye wòakpe ɖe ŋuwò nàɖe wò lolo dzi akpɔtɔ,' Holly S. Andersen, MD, si nye dzidɔŋutinunyala kple atikewɔwɔ ŋuti nufialagã kpeɖeŋutɔ le New York-Presbyterian Kɔdzi/Weill Cornell Atikewɔlawo ƒe Kɔledzi gblɔ. Egblɔ be nuɖuɖu siawo siwo me antioxidant sɔ gbɔ ɖo hã akpe ɖe wò ŋutilã ƒe aʋawɔwɔ ŋu.
Cinch ɖeka inch. Mí katã míeléa ŋku ɖe kpekpeme ŋu, gake lãmesẽ nyui mekuna ɖe nusi ƒe kpekpeme ŋu nèdaa nu ɖo ŋu wu inch agbɔsɔsɔme si nàte ŋu abla wò alidziblanua o. Ami si nɔa anyi ɖe wò titina lae nye esi me afɔku le wu. Eŋutinunyalawo gblɔ be akɔta ƒe lolome si nye inch 34.5 alo esi mede nenema o ye nye nyɔnuwo ƒe taɖodzinu, gake ne èɖe wò inch ɖeka alo eve ko la, ate ŋu aɖe suklidɔ, dzidɔ, kple lãmesẽkuxi bubuwo ƒe afɔku dzi akpɔtɔ. Be nàtso wò akɔta la, ɖu sukli sue aɖe eye nàdzi wò kamedede ɖe edzi.
Afɔɖeɖe yi dzi. Lãmesẽŋutinunyalawo gblɔ be afɔɖeɖe 10,000 gbesiagbe -- si ade kilometa atɔ̃ -- ye nye akunyawɔwɔ ƒe xexlẽdzesi si woatsɔ aɖe ami ɖa eye wòaxe mɔ ɖe suklidɔ ƒomevi eve nu.
Ðe ɣeyiɣi mele asiwò nàzɔ ayi didiƒe nenema oa? Afɔɖeɖe 2,000 pɛ ko tsɔtsɔ kpe ɖe eŋu gbesiagbe ate ŋu ana vovototo gã aɖe nanɔ wo dome. Ne ènya ƒo 2,000 ko la, tsɔ 2,000 bubu kpee -- eye nàyi edzi anɔ zɔzɔm. Do afɔdzidemɔ̃ esime míele zɔzɔm tso ʋutɔɖoƒe yi ɔfis. Na nàzɔ azɔli le ŋdi kple fiẽnuɖuɖu vɔ megbe.
Aƒeme Atikewɔnuwo . Covid-19 kpe ɖe mía ŋu míenye ɖɔkta na mía ŋutɔwo. Digitál dzoxɔxɔdzidzenuwo ., Infrared . Dzoxɔxɔdzidzenuwo ., Ʋu ƒe sisi ƒe ŋkuléleɖenuŋu kple . Ele be woatsɔ pulse oximeters ade aƒeme hena mía ŋutɔwo ƒe ŋkuléle ɖe míaƒe ŋutilãmenɔnɔme vevi la ŋu.