1. Buyaen ti para kadagitoy a makapadanag a pagilasinan ti alta presion .
Ti alta presion, wenno nangato a presion ti dara, ti kangrunaan a pakaigapuan ti adu a sakit ti puso ken dagiti urat. Mapasamak ti maysa a clot no napigsa unay ti panagduron ti dara iti diding ti arteria. Segun iti World Health Organization, 'agarup 63 a porsiento kadagiti ipapatay idiay India ti gapuanan dagiti NCD, a 27 a porsiento kadagitoy ket sakit ti puso ken dagiti urat.' Iti sabali a pannao, ti nangato a presion ti dara ti kadawyan a peggad a pakaigapuan ti sakit ti puso.
Maibilang a normal ti presion ti dara iti baba ti 120/80 mm Hg. Aniaman pay a kasasaad mabalin nga ipamatmatna nga addaanka iti nangato a presion ti dara, ken depende no kasano kangato ti . Ti lebel ti presion ti dara ket, mabalin nga irekomendar ti doktormo ti pannakaagasna.
2. Ti nangato a presion ti dara ket maysa a silent killer .
Makapadanag ta mabalin nga umay ti nangato a presion ti dara nga awan ti aniaman a pagilasinan wenno sintoma. Masansan a maawagan dayta iti naulimek a mammapatay gapu ta awan ti espesipiko a mangipasimudaag ti sakit.
Segun iti American Heart Association, awan ti nalawag a sintoma ti 'hypertension (HBP, wenno alta presion) nga adda dakes.' innayon da: 'Ti kasayaatan a wagas tapno masalaknibam ti bagim ket ti pannakaammo kadagiti peggad ken mangaramid kadagiti napateg a panagbalbaliw.'
3. Pakdaar a pagilasinan ti nangato . Dagiti lebel ti presion ti dara .
Awan dagiti espesipiko a pagilasinan ti nangato a presion ti dara. Nupay kasta, apaman a maparang-aymo dayta, dakkel ti peggad ti pusom. Nupay mabalin a narigat a madlaw ti HBP no awan ti umiso a pannakadayagnos, mabalin nga agparang ti dadduma a pakdaar a pagilasinan no addaka metten iti nakaro a paset.
4. Sakit ti ulo ken panagpadara ti agong .
Masansan nga awan ti pagilasinan ti nangato a presion ti dara. Nupay kasta, iti kaaduan a nakaro a kaso, mabalin a makarikna dagiti tattao iti sakit ti ulo ken panagpadara iti agong, nangnangruna no dumanon iti 180/120 mmHg ti presion ti dara, sigun iti American Heart Association. No itultuloymo ti agsakit ti ulo ken agong, agpatulongka a dagus iti medisina.
5. Ababa ti anges .
No ti maysa a tao ket addaan iti nakaro a pulmonary hypertension (nangato ti presion ti dara kadagiti urat ti dara a mangsupsuplay iti bara), mabalin a mariknana ti kurang nga anges, nangruna no inaldaw nga aktibidad a kas iti pannagna, panangipangato kadagiti dagsen, panagpangato iti agdan, kdpy iti maysa a krisis ti alta presion, malaksid iti kinaababa ti anges, no mabaybay-an a di maagasan, mabalin a mapasaranmo ti nakaro a panagdanag, ulo, ulo, noseleeds, ken posible a pannakapukaw ti puot.
6. Kasano a pababaen ti lebel ti presion ti dara .
Sigun iti . American Heart Association (AHA) , Ti pisikal nga aktibidad ket tulbek tapno makontrol ti presion ti dara. Ti panangaramid iti dayta ket mabalin a mangtaginayon iti nasalun-at a timbang ken mangpababa met iti kaadu ti presion ti daram, nga ad-adda a mangpababa iti peggadmo iti dadduma a sakit ti puso ken dagiti urat.
Malaksid iti dayta, napateg unay a suroten ti umiso a taraon. Limitaram ti asukar ken karbohidratom ken buyaem ti panaginummo iti calorie. Ibagam ti saan a sobra a sodium ken kissayam dagiti naproseso a taraon.
