1. Qhaway kay manchachikuq señales de presión alta nisqamanta
Hipertensión otaq presión alta nisqa onqoymi askha sonqo onqoykunata apamun.Coágulo nisqaqa yawar arteria pirqaman llumpay kallpawan tanqaptinmi.Organización Mundial de la Salud nisqanman hinaqa, 'India suyupiqa pachakmanta 63 wañuqkunam NCDS nisqawan, pachakmanta 27 runakunam sunqu unquykunawan.' Huk rimaypiqa, presión alta nisqa aswan riqsisqam sunqu unquypaq.
120/80 mm hg urapi yawar ñit’iyqa normal hina qhawasqa.Ima aswan unquykunapas presión alta nisqayuq kasqaykitam qawachinman, hinaspapas hayka hatun kasqanman hinam niveles de presión arterial nisqa kanku, doctorniyki hampichikuyta yuyaychasunkiman.
2. Yawar ñit’iyqa upallalla wañuchiqmi
Llakikuypaqmi, presión alta nisqa mana ima señalniyuqpas nitaq sintomayuqpas hamunmanmi.Sapa kutinmi sutichanku upalla wañuchiq nispa, imaraykuchus kay unquyqa mana específicos indicadores nisqayuqchu.
Asociación Americana del Corazón nisqanman hinaqa, 'Hipertensión (HBP, otaq presión alta) nisqapiqa manan sut'i rikukuq sintomakuna kanchu imapas mana allin kasqanmanta.' Hinaspapas nirqanku: 'Aswan allinqa amachakunaykipaqqa peligrokunamanta yachaymi, importante kananpaqpas tikrakun.'
3. Alto nisqamanta willakuy señalkuna yawarpa tanqayninpa nivelesnin
Mana específico señales de presión alta nisqamanta.Ichaqa, huk kuti chay onqoyta wiñaruspaqa sonqoykiqa sinchi peligropin tarikun.Sichus kay HBP sasa riqsiy kanman mana allin diagnostico kaqwan, wakin señales de advertencia rikhurinman mayk’aqchus qam kay sinchi fase kaqpiña kanki.
4. Uma nanay, siminmanta yawar lluqsiy
Sapa kuti, mana ima señales de presión alta nisqa rikukunchu.Ichaqa yaqa llapan sinchi casokunapiqa runakunan uma nanaywan siminmanta yawarwan lloqsinkuman, astawanqa presión arterial 180/120 MMHG otaq aswan hatun kaqtin, chaytan willan Asociación Americana del Corazón.Uma nanaywan, siminmanta yawar lluqsispallapuni kaptinqa, chaylla hampikuqpa yanapayninta maskay.
5. Pisi samay
Huk runa sinchi hipertensión pulmonar (pulmonkunaman quq yawar ch’unchulkunapi presión alta) kaptinqa, samayniyuqmi kanman, aswantaqa sapa p’unchaw ruwaykunapi puriypi, llasakunata hoqariypi, escaleraman wichaypi, hukkunapipas, hipertensión nisqa sasachakuypi .
6. Imaynatataq yawarpa tanqayninta pisiyachina
Chayman hinaqa Asociación Americana del Corazón (AHA) , aychap ruwayninqa yawar ñit’iyta controlanapaq ancha allin.Chayta ruwaspaqa allin llasayninmi kanman, yawarpa tanqayninpas pisiyachinmanmi, chaymi aswan pisiyanman huk cardiovascular onqoykunawanpas.
Chaymantapas, ancha allinmi allin mikuykunata qatipayqa.Azúcarta, carbohidratos nisqakunata pisiyachiy, calorías nisqa mikhusqaykitapas qhaway.Sodio nishuta mana niy hinaspa procesado mikhuykunata pisiyachiy.