Giulia Guerrini, lead pharmacist for digital pharmacy Medino, said: 'Dhiibbaa dhiigaa gadi aanaa qabaachuun carraa dhukkuba onnee fi dhiigni sammuu keessatti dhangala'uu hir'isuu waan danda'uuf baay'ee barbaachisaa dha. Dhiibbaan dhiigaa gadi bu'uun carraa dhiibbaa dhiigaa, haala dhiigni keessa jirus ni hir'isa.' dirqiin, yeroo dheeraaf, dallaa arteriitti, rakkoo fayyaa yeroo dheeraa kan akka dhukkuba onnee fida.'
'Sochii qaamaa onnee fi ujummoolee dhiigaa gosa kamiyyuu, kan akka fiiguu, deemsa, biskileetii, dambalii ykn illee darbuu, kee hir'isuuf gargaara.' dhiibbaa dhiigaa hamma oksijiinii dhiiga keessan keessa jiru dabaluu fi jabina ujummoo dhiigaa hir'isuun dhiigni salphaatti qaama keessa akka yaa'u gochuudhaan,' jedha Guerrini.
Qorannoon bara 2020 Kolleejjii Onnee Ameerikaatiin gaggeesse akka agarsiisutti fiigicha maaraatoonii (namoota yeroo jalqabaaf) ujummoolee dhiigaa 'dargaggeessaa' fi dhiibbaa dhiigaa gadi buusu.
Guerrini akkas jedha: 'Sochii qaamaa yeroo hunda gochuun gosa kamiyyuu onneen keessan akka jabaatu taasisa, kana jechuun onneen carraaqqii xiqqaadhaan dhiiga baay'ee paampii gochuu danda'a jechuudha. Kanarraa kan ka'e humni ujummoolee dhiigaa keessan irratti hir'ata, dhiibbaa dhiigaa keessan gadi buusa.'
Garuu bu'aa isaa argachuuf sagantaa leenjii idilee tokkoof waadaa galuu qabda.
'Dhiibbaa dhiigaa keessan fayya qabeessa ta'e eeguuf sochii qaamaa yeroo hunda gochuu qabdu. Sochii qaamaa yeroo hunda gochuun dhiibbaa dhiiga keessan irratti dhiibbaa uumuuf gara ji'a tokkoo hanga sadii fudhata, faayidaan isaas hanga sochii qaamaa itti fuftan qofa.' ,' jedha Guerrini.
Sochii qaamaa gochuun DHIIBBAA DHIIGA IRRATTI BU’AA BIRAA MAAL QABAACHUU DANDA’A?
Fiigichi yeroo hunda gochuu fi sochii qaamaa onnee fi ujummoolee dhiigaa biroo gochuun dhiibbaa dhiigaa hir'isuuf kan gargaaru yoo ta'u, yeroo sochii qaamaa gootu sadarkaan dhiibbaa dhiigaa akka ol ka'u gochuu danda'a.
'Hin rifatinaa' jedha Guerrini.'Yeroo sochii qaamaa dhiibbaan dhiigaa kee ol ka'a, sababa fedhiin dhiigaa maashaalee irraa baay'achuu irraa kan ka'e dhangala'aa dhiiga oksijiiniin badhaadhe qaama kee guutuu keessatti dhiiba.'
'Fedhii sana guutuuf onneen kee cimtee hojjechuu qaba, dhiiga saffisaan naannoo qaamaatti paampii gochuu qaba kanaaf dhiiga guddaa gara iddoo ujummoo dhiigaa dhiibuu qaba. Sababa arteriin baay'ee babal'achuu dadhabuu isaatiin keessummeessuu.' dhiiga dabalataa kana, dhiibbaan dhiigaa yeroodhaaf ni ol ka'a.
SOCHII FAYYADAMAA MAAL FAYYADAMAA KAN GAARII TA'A DHIIBBAA DHIIGAA GADI AANAA?
Dhiibbaa dhiigaa gadi buusuuf sochii qaamaa fayyadamuun karaaleen ni jiru garuu jalqaba sagantaa leenjii haaraa kamiyyuu jalqabuu kee dura hayyama fayyaa argachuu qabda.
'Yoo dhiibbaa dhiigaa gadi buusuuf sochii qaamaa gochaa jirta ta'e, wanti jalqaba gochuu qabdu dhiibbaan dhiigaa kee yeroo ammaa maal akka ta'ee fi sadarkaan sochii qaamaa maaltu bu'a qabeessaa fi nageenya akka siif ta'u baruuf hakiima kee waliin haasa'uudha,' jedha Guerrini .
'Fakkeenyaaf, namoonni duraanuu dhiibbaa dhiigaa (90/60mm Hg gadi) ykn dhiibbaa dhiigaa (180/100mmHg) qaban dursanii doktora isaanii waliin osoo hin dubbatin sochii qaamaa gochuu hin qaban. Haa ta'u malee dhiibbaan dhiigaa keessan hamma sana keessa yoo jiraate yaalaa.' qaamni kee akka socho’u gochuuf guyyaatti naannoo daqiiqaa 30f sochii qaamaa giddu galeessaa irratti hirmaachuu.
'Yoo dhiibbaa dhiigaa keetiin si yaaddesse, tarkaanfiiwwan hundarra gaarii, fi nageenya qaban, fudhachuu qabdu akka si gorsuuf daftee ogeessa fayyaa ykn ogeessa qorichaa kee wajjin haasa'i.'
Odeeffannoo dabalataaf daawwadhaa www.sejoygroup.com irratti kan argamudha
