उमास येता तेन्ना उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींक दिसांतल्यान रगतदाब मेजतना गिमाच्या तुळेंत रगतदाब उणो जाता. जायत्या उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींक दिसता की उमाळ्यांत तांचो रगतदाब उणो आसता आनी तांकां लागून तांचें वखद आनी डोस स्वताच्या हातान उणो जावंक शकता. डॉ. अनधिकृत वखद उणें करप हाका लागून स्ट्रोक आनी हेर हृदय मस्तिष्कांतल्या रगतपेशींचो रोग जाता. रातच्या वेळार रगतदाबाचेर स्थिर नियंत्रण दवरप हें उमाळ्यांत रगतदाब वेवस्थापनाचेर लक्ष केंद्रीत करप.
उमाळ्यांत रगतदाब देंवता तेन्ना वखदां कित्याक थांबूंक शकनात?
मनशाच्या रगतदाबांत वेगवेगळ्या हंगामांत आनी दिसाच्या वेगवेगळ्या वेळार नेमान बदल जाता. संशोधनांतल्यान दिसून येता की उमाळ्यांत उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतीचो दिसांतलो रगतदाब गिमाच्या दिसांनी ताचेपरस उणो आसतलो. 'अशें आसूं येता कारण लोकांक उमाळ्यांत चड घाम येता आनी उदक उणें जाता, जाका लागून रगताचे प्रमाण उणें जाता.' उश्णताय विस्ताराच्या नेमावांगडाच ', रगतपेशी उश्ण दिसांनी वाडपाची प्रवृत्ती आसता आनी ह्या दोन गजालींक लागून रगतदाब उणो जातलो.
संशोधनांतल्यान दिसून आयलां की उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींत रातचो रगतदाब प्रत्यक्षांत गिमाच्या तुळेंत उमाळ्यांत चड आसता. उमाशेच्या सांजवेळार उच्च रक्तदाबाचो संबंद न्हीद उणो जावप आनी मानसीक उमेद हांचेकडेन संबंदीत आसूं येता. तेभायर रातच्या वेळार रगतदाब वाडपाचेंय एक म्हत्वाचें कारण हेंय म्हत्वाचें कारण आसा.
रातच्या वेळार रगतदाबाचेर स्थिर नियंत्रण दवरप हो उमाशेच्या रगतदाब वेवस्थापनांतलो एक मुखेल आंग. वापरप्यांक अनुकूल पोर्टेबल रगतदाब मॉनिटर लोकप्रिय आसतात आनी उपेगी पडटात आनी उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींक उमाळ्यांत तांच्या रगतदाबाचेर चड नियंत्रण दवरपाची गरज आसता. लक्षणीय हायपोटॅन्शन जाले उपरांत, हृदयविकाराच्या तज्ञांनी अधिकृततायेबगर प्रतिकारशक्ती विरोधी वखदां उणी करचे परस वखदांचो आराखडो समायोजीत करचो काय ना तें थारावचें. तेभायर दुयेंतींक दिसांतल्यान एक फावट दिवपी आनी 24 वरां मेरेन टिकपी दीर्घकालीन वखदां वेंचून काडचीं, जाका लागून दीस आनी रात स्थिर रगतदाब उणो करपाक मेळटा.
उमाळ्यांत रगतदाब वेवस्थापन करतना सकयल दिल्ल्यो 4 टिपां लक्षांत घेवचीं:
1. थंड करप आनी उश्णताय टाळप हाचेर लक्ष दिवप .
(१) तापमान चड आसतना भायर वचप उणें करपाचो यत्न करात
सकाळीं 10 ते सांजे 4 मेरेन जडपी सुर्याक चलप न्हय हें सगळ्यांत बरें. ह्या वेळार भायर सरपाक जाय जाल्यार, सनशेड खेळप, सन टोपी घालप, सनग्लासेस घालप आदी संरक्षणाचें बरें काम करचें पडटलें.
(२) घरांतल्या आनी भायल्या वातानुकूलनांतलो तापमानांतलो फरक चड व्हड आसूंक फावना .
5 सॅ.परस चड नाशिल्ल्या घरांतल्या आनी भायल्या तापमानांत तापमानांत फरक आशिल्लें वातानुकूलन यंत्र वापरप सल्ला दितात. हवामान गरम आसलें तरी एअर कंडिशनराचें घरांतल्या तापमानांत २४ से.परस उणें आसूंक फावना.
2. हळदुव्या रंगाचें आहार घेवप आनी चड भाजीपालो आनी फळां खावप हें सल्ला दितात .
सोडियमाची सेवन मर्यादीत करप: दिसाक 3 ग्रामां परस चड न्हय.
वट्ट कॅलरी मर्यादीत: दर दिसा रांदपाच्या तेलाची 25 ग्रामांपरस उणी (अर्ध लिआंग, 2.5 चमचे समतुल्य), जनावरांचें अन्न आनी तेल उणें करप, आनी संयमांत ऑलिव्ह तेल निवडचें.
पोशण समतोल: योग्य प्रमाणांत प्रथिनां खावचीं (तांतयां आनी मांसा सयत), आनी दर दिसा ताजी भाजीपालो आनी १-२ फळां ८-१ जिन खावचीं. गोडेंमूत आशिल्ल्या उच्च रक्तदाबाच्या दुयेंतींक साकर उणी वा मध्यम साकरेचीं फळां (किवी फळां, पोमेलो) निवडूंक शकतात, आनी चड जेवण म्हणून दिसाक सुमार 200 ग्रॅम खावंक मेळटा.
कॅल्शियमाचें सेवन वाडोवचें: दर दिसा 250-500 मिलीलीटर स्कीम वा उण्या चरबीच्या दुदांत घेवप.
3. व्यायाम मध्यम आनी 'तुमच्या रगतपेशींचो व्यायाम करचो'
दर खेपे 30-45 मिनटां सप्तकांत 3-5 फावटीं पळयात. एरोबिक व्यायामांत वांटो घेवंक सक्षम (देखीक एरोबिक्स, सायकल, जॉगिंग आदी); लवचीकपणाचे व्यायाम (सप्तकांत 2-3 फावटीं, दर खेपे ताणप ताण अवस्थेंत पावता, 10-30 सेकंद धरता आनी दर एका भागाक 2-4 फावटीं परतून ताणून); धक्को, ओडप, ओडप, उखलप आनी हेर बळगें व्यायाम (सप्तकांत 2-3 फावटीं).
सकाळीं पयलींच रगतदाब तुळेन चड प्रमाणांत आसता, जो व्यायामाक योग्य नासता आनी हृदयविकार आनी मस्तिष्कविकाराच्या घडणुकांक प्रवण आसता. देखून दनपारां वा सांजवेळाचो व्यायाम वेंचप बरे. शांत अवस्थेंत दुयेंतीच्या रगतदाबाचेर बरे तरेन नियंत्रण दवरूंक मेळना वा 180/110mmHg परस चड आसल्यार व्यायामाक तात्पुरतो विरोध जाता.
4. बरी न्हीद रगतदाब उणो करपाक मदत करता .
न्हिदेच्या दर्ज्याच्या वायट आशिल्ल्या लोकांचेर 24 वरां चलपी रगतदाबाचेर नियंत्रण दवरप हें चडशा लोकांक रगतदाबाच्या उतार-चढावांत सर्काडियन ताल ना अशें दिसतलें आनी रातच्या वेळार तांचें रगतदाब दिसांतल्यान ताचे परस उणो ना. रातच्या वेळार उच्च रक्तदाबाक लागून पुराय कुडीक फावो तो विसव मेळचो न्हय, जाका लागून लक्ष्य अवयवांचें सहज नुकसान जावंक शकता. न्हीद येतकच उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींक चड करून दुसऱ्या दिसा रगतदाब वाडपाचीं लक्षणां दिसतात आनी काळजाचो धक्को चड आसता. देखून न्हीद उणी आशिल्ल्या लोकांनी न्हिदेचो दर्जो सुदारपाची सुचोवणी दिल्ल्या प्रमाण कृत्रिमताय वा न्हीद घेवपाक मदत करपी लोकांक वैजकी मदत घेवची.
वेवसायीक रगतदाब नियंत्रण आनी वेवस्थापन आमच्या उच्च रक्तदाब आशिल्ल्या दुयेंतींक उमास सोयीन आनी यत्न करिनासतना सारपाक मदत करूंक शकता.
